Kuveytli yazar Taleb Alrefai’nin “Kaptan” kitabı insan ve deniz üzerine bir kitap. Başka bir deyişle insan ve deniz arasındaki bağı konu alıyor desek daha doğru olur. Kitapta iki ana karakter var: deniz ve insan. Kitap aslında Kuveyt’in meşhur bir şahsiyeti, denizci Kaptan Ali Nasır en-Necdi’nin biyografisinin kurgusal kısa bir özeti. Yazar kitabın hemen başında okuyucuyu şu sözlerle uyarıyor: Bu roman, Kaptan Ali Nasır en-Necdi'nin 19 Şubat 1979 Pazartesi günü başından geçen gerçek olaylara istinaden kurgulanmıştır Evet, 19 Şubat 1979 günü Kuveyt halkının hafızasında yer edecek uğursuz bir gün olarak kalacaktır. Kitabın ana karakteri aynı zamanda anlatıcı durumda. Sabah 11.30’da başlayan olaylar gece 11.30’da biter. Yani kitaptaki olaylar 12 saatlik bir zaman dilimini kapsasa da arka planda anlatıcının zihninde beş yaşından ölene kadar bir ömrün hesabı yapılmakta. Anlatıcı bize ilk olarak beş yaşındayken bir anısını anlatarak hikâyesine başlıyor. Denizin kendisine “Hadi gel buraya” sesini işittiğini ve bu çağrıyı ömrü boyunca son güne kadar duyduğunu ve her seferinde bu çağrıya cevap verdiğini hatırlatıyor. Daha doğrusu anlatıcı çocukluğundan beri denizin kendisini ne şekilde çağırdığını ve onun da bu çağrıya ne şekilde cevap verdiğini yaşadığı olaylarla okuyucuya aktarıyor. Kitap, Kaptan Ali Nasır en-Necdi'nin 14 yaşında kaptan olmasından ölümüne kadar uzanan bir ömrü konu alsa da arka planda bir ulusun denizle olan ilişkisi yatıyor. Yazar kendi hikâyesini anlatırken aslında Kuveyt halkının denizle olan ilişkisini de anlatıyor. Bunu yaparken de bozulan ve değişen dünyada geçmişe nostaljik bir havayla yaklaşıyor. Özellikle petrol ve sentetik incinin keşfiyle bir ulusun denizi nasıl unuttuğunu, onu nasıl terk ettiğini acıyla anlatıyor bize. Anlatıcı kendi hayatına, aile yaşamına, Arap yarımadasında yaptığı deniz ticareti ve inci avcılığına dair de pek çok bilgiyle hikâyeyi süslüyor. Hatta ünlü Avustralyalı kaptan Alan Villiers ile olan arkadaşlığını da bu anlatıya ilave ediyor. Kitaptaki olayların yarım günlük bir zamanı kapsadığını söylemiştim. Erken saatlerde anlatıcı ve iki arkadaşı akşam vakti balığa açılmak için anlaşırlar. Eşi denize açılmasını istemese de kahramanımız gitmekte ısrar eder. Kaptan Ali Nasır en-Necdi denizin “Hadi gel buraya” çağrısını hiçbir zaman geri çevirmemiştir çünkü. Hayatı boyunca denize güvenmiş, orasını onun için ikinci bir anne kucağı olmuştur. Denizde sayısız badire atlatmış ama her seferinde kıyıya ulaşmayı bilmiştir. Babasının “Deniz dost nedir bilmez” uyarısını da her defasında duymazdan gelmiştir. Belki kitabı özetleyen cümlelerden biri budur. Anlatıcı iki arkadaşıyla denize açıldıktan sonra geri dönecekleri vakitte denizde bir fırtına patlar ve denizin ortasında ölümle yaşam arasında gidip gelen zorlu dakikalar başlar. Anlatıcıya göre deniz kendisini hiçbir zaman kandırmamış, hep ona yardım etmiş. “Peki bu sefer neden kendisine ihanet etmiş?” Okur ister istemez bu soruya cevap bulmak istiyor. Acaba diyorum kendisini çağıran o ses denizin sesi mi yoksa ölümün sesi miydi? Son anlarda Kaptan Ali Nasır en-Necdi’nin aklından bu soru geçti mi bilmiyorum. Sonuç itibarıyla oldukça keyifli, akıcı ve ibretlik bir kitap okuduğumu söyleyebilirim. Üstelik farklı bir ülke edebiyatı olması benim için ayrı bir güzellik oldu. Karşımızda bir “Yaşlı Adam ve Deniz” ya da “Moby Dick” yok ama en az onlar kadar insana okuma zevki yaşatan bir kitap var.

KaptanTaleb Alrefai · Ayrıntı Yayınları · 2022117 okunma

·

1.626 görüntüleme

Özlem Levla E.

@levlapad ·

31 Temmuz 2022 17:41

Denizle ilgili olan kitapları daha bir farklı ilgiyle okuyorum. İncelemenizden sonra okunacaklar listeme aldım. Umarım kütüphanede bulabilirim :)

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

N