takas hiç olmadı
Klasik ekonomi teorisi bize, paranın henüz bulunmadığı toplumlarda, patatese sahip ancak ayakkabıya ihtiyacı olan Ahmet' in tam tersi durumda olan Mehmet ile bir değiş tokuş iliş kisine girdiğinden bahsediyordu. Oysa Caroline Humphrey'nin bulgularını tekrar gündeme getiren Graeber' e göre, bu toplum lar tamamen uydurma; zaten bu, sürekli papağan gibi birbirle rini tekrarlayan ekonomi kitaplarının takastan her laf açtığında "Şimdi bir toplum hayal edelim" demesinden de belli. Dünya üzerinde kültürü incelenmemiş toplum kalmadı gibi bir şey; neden hala hayal ediyoruz, niçin direkt gözlemlemiyoruz ki? Çünkü gerçekte iç değiş tokuşlarda takas kullanan bir toplum yok ve muhtemelen hiç olmadı. Antropologların bu konudaki bulguları net. Birbirini tanı yan insanlar değiş tokuş yapmak için takası değil, hediyeleşmeyi kullanıyor. Ahmet'in ayakkabıya ihtiyacı varsa bunu Mehmet'in yanında dile getiriyor ve Mehmet hemen ona elindeki fazla ayakkabıyı veriyor. Mehmet'in ihtiyacı olan bir şeyin Ahmet'te olmasına gerek yok, önemli olan karşılıklılık ilkesi sayesinde Ahmet'in ona borçlanması. Bir gün o da Mehmet' e gerekli bir şey verip bu borcundan kurtulabilir, bu borcun aynı kategoride olması koşuluyla tabii.
Sayfa 212
·
106 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.