Askeri tarihe özellikle 2. Dünya Savaşı’na merakla olanların yakında tanıdıkları bir isim olan Karl Dönitz bizim yakın tarihimizde de karşımıza çıkar. Donanmamızın efsanevi gemisi “Şanlı Yavuz” ve “yancısı” Midilli’de, İmparatorluk Donanması’ndaki isimleriyle Göben ve Breslau’da, 29 Temmuz 1914’dan 1916 yılına kadar görev yapmıştır. Theodor Kraus ile birlikte, günü gününe olmasa da, belirli önemli olaylar çerçevesinde yaşadıklarını, toplamda yirmi üç bölümde yazıya dökmüşler. Her iki subayda uzman bir tarihçi olmadıklarından olayları kendi bakış açılarından anlatıyorlar. Duygu ve düşüncelerini vatan, millet aşkıyla beslenerek, Kayzer ve İmparatorluk için ölme isteğini, objektif olma hedefi gütmeden, tam tersine bazı bölümlerde günümüzde “şovenizm” olarak nitelendirebilecek bir yaklaşımla yazıya dökmüşler. Mekân ve zaman tasvirleri sanki bir kurmay subay değil de, edebiyat eğitimi görmüş yazar adayı tarafından yapılmışçasına güzel buldum. Düşman gemilerinin birbirini takibi ve karşılıklı çatışmaları bir macera romanı okurcasına akıcı bir dilde anlatılmış. O dönem subayların kimilerine göre şovenizm, sıkça karşımıza çıkıyor. Türklere yaklaşım çok olumlu; asker ve subayların eğitiminin zayıflığı vurgulanıyor; ancak kabiliyetleri ve öğrenme istekleri de dile getirilmiş. Ancak, Midilli’nin sulara gömüldüğü bölümü anlatırken, onunla birlikte batan 38 denizcimize değinilmediğini, çevirenlerin dip notlarından anlıyoruz. Osmanlı donanmasını eğitmek amacıyla gelen İngiliz subaylardan görevi devraldıklarında, İngilizlerin sattıkları kendi gemilerinde yaptıkları sabotajları keşfettikleri bölüm beni şaşırttı. Dönitz kitabın birkaç yerinde özellikle Hamidiye’nin çok şanslı bir gemi olduğunu adeta itiraf ediyor. Hızı sayesinde Rus kıyılarına yaptığı akınlar sonrasında onu yakalayamayan Rus donanması belli bir tarihten sonra peşinden koşma yerine Boğaz girişinde onu beklemeye başlıyor. Bu ambargoyu bir kaç defa sadece şansı sayesinde yardığı gibi, birkaç defa da düştüğü tuzaktan yine şansı sayesinde kurtuluyor. Şans olgusunun fazla ön plana çıktığı her olayda olduğu gibi, geminin batışı da şansının dönmesi üzerine oluyor. 20 Ocak 1918 günü Yavuz’la birlikte İmroz adasına yaptıkları akında bir mayın tarlasının içine girerek çarptığı bir mayın yüzünden aynı anda otomatik ve el dümen çevirme tertibatları tahrip oluyor. Oradan kurtulmaya çalışırken birden fazla mayına daha çarparak hızla sulara gömülüyor. Her ne kadar Yavuz ateş gücü ve sürati sayesinde Rus gemilerinin korkulu rüyası haline gelse de, sadece Yavuz ve Midilli’nin Karadeniz’de ki Rus donanması karşısında sürekli bir üstünlük kazanmaya yeterli olmadığını anlıyoruz. 223 sayfalık tercüme hakkında getirilebilecek bir eleştiri bulamadım. Ancak, sektörde çalışan arkadaşlardan, A. Gökçe Bozkurt isimli bir mütercimin olmadığı şeklinde bir duyum aldım. Doğru ise, ilk baskılardan birisinin bire bir basımı olabilir. Kitap, daha öncesinde ve sonrasında başka yayınevleri tarafından da basılmış. Kütüphanemde ki, Parola Yayınları 2018 yılı Temmuz ayındaki ikinci baskısıdır. Bunu seçmemde ki en önemli etmen, kitabın başında yer alan, Emir Yener ve Mustafa Yeni imzalı “giriş” yazısıdır. Ayrıca kendileri, bir “Türk ve Rus (Karadeniz) Donanmaları” başlıklı, orijinal kitabın sonunda olmayan, gemilerin özelliklerinin anlatıldığı on dört sayfalık çizim de eklemişler. Kısacası, kendi yakın tarihimize, 1. Dünya Savaşı’na, askeri deniz tarihine, ordumuzda görev yapan Alman subaylara ilgi duyanların kütüphanesinde yer alması gereken bir eser. Kitabın baskısı ile ilgili iki eleştiri yapmam gerekir. İkisi de kapak ile ilgili, birincisi kapakta yazarların ismi koyu renkli kısma koyu renkle yazıldığından çok yaklaştırmadıkça görünmüyor. Diğeri de, alt kapak kısmında yer alan gemi “Midilli” değil. İkisi de kabul edilebilir hatalar değil. Bundan dolayı, İlgi Kültür Yayınları'ndan çıkan "Kader Gemileri / Yavuz ile Midilli" başlıklı basımı tavsiye ederim.

Kader Gemileri Yavuz & MidilliKarl Dönitz · Parola Yayınları · 201636 okunma

·

114 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.