De Guignes’in, Hunların Çinli tarihçilerin Hsiung-nu’su ile aynı olduğu tanımlamasına yazarımızın hiçbir yorum getirmediği yukarıda da belirtilmişti. Şimdilerde ise Çinliler bu step göçebelerinin ordularından söz ederken can sıkıcı bir ısrarla 100.000, 200.000, 300.000 ve hatta 400.000 kişiden oluştuğunu söylerler. Dolayısıyla Parker, orijinal kaynaklardan yararlandığı Tatarların Bin Yılı adlı kitabında “[Baghdur]’un emrinde 300.000 asker vardı”, “Baghdur en iyi 300.000 askerini [düşman üzerine] saldı”, “[Merchö]’nün 400.000 atlı okçudan oluşan ve daimi teyakkuzda bir ordusu vardı” vb. diye yazar.Çinli kaynaklara yabancı olan birisi için, bu kaynağın izinden giden tarihçileri eleştirmek saygısızlık gibi gelebilir, ancak onları tanıyan bizlerin şu soruları sorma hakkı oluşmuştur: (1) Moğolistan’ın bu son derece ilkel pastoral göçebeleri üçyüzbin insanı bir aradayken nasıl beslemişlerdir? ve (2) bütün bir seferberlik dönemi boyunca sadece yüzbin adamın bile üretimden, sürülere bakmak ve onları korumak işinden elini çekmesi durumunda, toplumu nasıl idame ediyorlardı? Doğrusu 430 yılında Attila‘nın Hunlarının sayıca 600.000 ya da 700.000 kişi olduğu görüşüyle karşılaştığımız zaman, böylesi bir kalabalığın, Kuban havzası gibi çok uzak bir noktadan gelmiyor olsalar da, Pannonia‘da ve oraya uzun yolculukları sırasında nasıl beslendiklerini merak etmekten kendimizi alamıyoruz.
Sayfa 67
·
227 views
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.