Bulgaristan Edebiyatı Part. 3
Bulgar Edebiyatında Hangi Akımlar Etkindir?
Orta çağ döneminde, Bulgar edebiyatına dini temalar hakimdir; çoğu zaman kahramanca ve öğretici eserleri olan bu dönemde eserler ilahiler, bilimsel incelemeler, dini derlemeler, apokrifler ve hagiografilerdirden oluşmaktadır.
10. ve 11. Preslav ve Ohrid edebiyat okullarında çalışan birçok bilim insanı ihtiyaçları için Kiril alfabesini oluşturmuştur. Chernorizets Hrabar popüler eseri An Account of Letters’ı bu dönemde yazmıştır.
İkinci Bulgar imparatorunun düşmesi ile Osmanlı hakimiyeti başlamıştır. Bu dönemde eserlerin çoğu yerel Bulgarca, Kilise Slavcası ve Sırp-Hırvatça karışımı olarak yazılmış ve “İlirya” olarak adlandırılmıştır. Bu eserler arasında Nikopol piskoposu Filip Stanislavov tarafından 1651’de Roma’da yayınlanan Abagar adlı modern Bulgarca basılan ilk kitapta yer almaktadır.
İlirya hareketi, 18. ve 19. yüzyıl Bulgar edebiyatını etkilemiş olup, modern Bulgar seküler şiirinin en eski örneği olarak düşünülen Hristofor Zhefarovich’in 1741 tarihli Stemmatographia eserinde izler bırakmıştır.
Bulgaristan, Rus-Türk Savaşı’nın ardından bağımsızlık kazanmıştır. Yeni kurulan Bulgar kilisesi, gelişen ulusal okul sistemi, eğitimli Bulgarların yurt dışından geri dönüşü ve yeni gelen Rönesans coşkusu, yeni Bulgar edebiyatının oluşmasına katkıda bulunan faktörler arasındadır.
Devrimci ruhlu yazılar yerini kırsal ve bölgesel yazılara bırakmıştır. 19. yy ile beraber sembolist akım Bulgar edebiyatçılarından Dimcho Debelyanov, Teodor Trayanov, Nikolay Liliev, Emanuil Popdimitrov, Dimitar Boyadjiev’in eserlerini etkilemiştir.
Birinci Dünya Savaşı’na kadar Bulgar edebiyatında sadece dramatik sosyal değişimler nedeniyle değil, aynı zamanda edebi türlerdeki reformlar ile de değişimler görülmüştür. Bu değişimlerin büyük bir kısmı Geo Milev’in (1895-1925) Sofya’da modernist dergi Vezni (Ölçek) de yayınlanan yazılarda görülmüştür.
İki savaş dönemi arasında bu sefer realizm akımı gündeme gelmiştir. Elin Pelin (1877-1949) ve Yordan Yovkov (1880- 1937) çeşitli realist eserler vermiştir.
Tüm bu akımların yanı sıra batı edebiyatından sürrealizm, dışavurumculuk, varoluşçuluk, postmodernizm, yapısalcılık gibi akımlarda Bulgar edebiyatını etkilemiştir.
·
222 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.