Şiddetle başlayan hazlar, yine şiddetle son bulurlar. Benim için, Shakespeare in bu cümlesi sanki bu kitabın özeti gibi. Buendia ailesi ve Macondo kendini yutan bir kara delik hissi verdi. Yazarın gerçek yaşam öyküsünün yansıması olduğu da göz önünde bulundurulursa kalbe ağırlık veren çalkantılı bir yaşamı olduğu ve bunu üstünden atmak için romanlaştırması gayet anlaşılabilir bir durum.