Tanzimat edebiyatında batılılaşma sorununun ele alındığı ilk romanlardan biridir, eser. Halka okuma sevgisi yanında bilinç de kazandırmayı amaçlayan Ahmet Mithat Efendi , bu eserinde iki farklı karakterin karşılaştırmasını yapar. Adları da karakterlere uygundur: Batılılaşmayı yüzeysel düzeyde kavrayan Felatun adı Platon'un bozulmuş halidir. Tam bir züppe tipidir. Zengin bir babanın yarım eğitilmiş bir mirasyedisidir. Çalışmayı sevmez, işe de doğru dürüst gitmez. Aklı fikri eğlencededir. Bir de önüne gelen herkesle yarım yamalak öğrendiği Fransızca kelimelerle konuşup hava atmayı sever. Tam bir Hacivattır. Babadan kalan bir mirası Fransız bir yosmayla tüketir, elinde avucunda ne varsa bitirince aklı başına gelmiştir ama çok geç kalmıştır. Rakım Efendi ise ismi gibi hesap kitap adamıdır. Anne ve babadan yoksun olarak dadısı tarafından büyütülür. Çalışmak en büyük sermayesidir. Kendi kendini yetiştirmiş ve çevresinde takdir gören bir insandır. Bir bakıma Ahmet Mithat Efendi'nin kendisidir Rakım Efendi. Felatun Bey ile arkadaşlık da yapar.Hatta onu uyarır da. Ancak Felatun onu ciddiye almaz ama sonra kendisine hak verir. Kitaptaki en ilginç ayrıntılardan biri Rakım Efendi'nin cariyesi Canan'dır. Çok zekidir, hem kısa süre de piyano çalmayı öğrenir hem de Fransızcayı. Ahmet Mithat Efendi, kadınların eğitilmesi gerektiğine inanmıştır. Canan karakteri biraz bunu vurgulamak için kurgulanmıştır biraz da cariyelik kurumu konusunda esirlerin özgürleştirilmesi gerektiğini düşünmektedir. Her ne kadar teknik olarak pek çok acemilik olsa da Tanzimat'la birlikte görülen iki konu , Batılılaşma ve kadın konusunu tartışmaya açması açısından önemli bir deneyimdir Felatun Bey ile Rakım Efendi.

Felatun Bey ile Rakım EfendiAhmet Mithat Efendi · Morpa Kültür Yayınları · 199022,7bin okunma

·

315 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Seyfettin Ay