Eleştiri kutsaldır.
Avusturyalı yazar Ivan Illich tarafından modern dünyada eğitimin rolünü ve uygulamasını eleştiren 1971 tarihli bir kitaptır. Ivan Illich, çoğumuzun farkında olduğu bir eksikliği dile getirmeye çalışmış; fakat yazar bu denli evrensel nitelikte sayılabilecek bir konuyu tam anlamıyla okuyanı doyurabilecek nitelikte bir eser yazmamış diyebilirim. Bu benim şahsi fikrim tabi. Biz toplum olarak bir ritüele inanmış kalmışız: eğitim ve okul … beraber yürütülecek.
Bu, birbirini tamamlayan apayrı iki farklı kavramdır. Eğitim sadece okulda öğrenilebilecek bir şey değil. Yeni doğan çocuk nasıl konuşacağını okulda öğrenmiyor mesela. Ya da Thomas Edison, haylazlığından mı ya da tembelliğinden mi okuldan atılmış ve 1879 yılına geldiğimizde Edison çalışmalarını laboratuvarda sürdürürken günümüzde ki işlevselliği olan ampulü icat etti. Yaklaşık 6 binin üzerinde Edison denemeler yaparak elektriğe ihtiyaç duyan ampulü icat etmeyi başarmış oldu. Bunu, okuldan kovulan Thomas Edison bulmuş(!) Tüm insanlığa; dünya yok olana kadar sürecek bu hizmeti kim verebilir?
Hepimize kocaman bir soru… Bu detaylı örnek bize şunu diyor okul her şey değil. Her şey oradan öğrenilmez hatta. Kitabın bir sayfasında ‘Herkes nasıl yaşanacağını okulun dışında öğrenir. Konuşmayı, düşünmeyi, sevmeyi, hissetmeyi, oynamayı, küfretmeyi, politikayı ve çalışmayı herhangi bir öğretmen araya girmeden öğreniriz.’ Buradan da net anlaşılıyor.
‘Okullar, yetenekli insanların sayısını azaltmaktadır.’ En çok hoşuma giden de bu alıntısı olmuş yazarın. Aslında bir sistem var ve bu, hepimizi belirlenmiş bir kalıp içine hapseder. Bizim burada olmak istediğimiz kişi değil sistemin olmak istediği kişi olmamızı istiyor. İşte ipler burada kopuyor.
Uzunca bir otoban düşünün … bu otobandan sağa sola da ayrılan yollar mevcut. (Bu yollarda da farklı farklı dünyalar, çeşit çeşit aynı olmayan yerler var vs vs ..); fakat otobanın işletmesi olan bir yapılanma buradan senin kopmanı istemiyor.
...
“Bir yerde herkes birbirine benziyorsa; orada kimse yok demektir.” -Michel Foucault’nun sözünden hareket ederek aslında biz yokuz; çünkü birbirimize benziyoruz. Bunu tarih boyunca eğitim sistemindeki kurum olan OKUL yaptırıyor.
Kitap her ne kadar konuyla alakalı derin bir analizden yoksun olmuş olsa da okunmaya değer. Hele hele ülkemizdeki üniversitelerin vermiş olduğu eğitim-öğretimi görenler varsa…Bir diplomalı işsiz yetiştirmekten öteye farklı bir şey yaptıkları varsa buyurun söz sizde.
Özgür bir toplumun, çağdaş bir okulla gerçekleşebileceği çatışmalı bir savdır. Toplumlarda okul, sınıfsallığın tapınağı haline getirildi. Uygarlaşmanın en önemli ses ayakları olan okul, toplumu ordulaştırmak için kışla rolünü oynadı. Beyinlere ezber bilgi pompalanmaya devam ediliyor....
Bol bol okumalar… 
Okulsuz Toplum
·
77 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.