5.3. Duraklama ve Yeni Arayışlar Aşaması
Bu aşama, esasen Müslümanların siyasi hâkimiyetlerini de büyük ölçüde kaybettikleri 18-20. yüzyıllardır.
Ancak 9. yüzyıldan itibaren anılan âlimlerin fikirleri etrafında gruplaşmalar meydana gelmeye başladı. Hanefilik, Hanbelilik, Malikilik ve Şafiilik gibi büyük fıkıh mezhepleri ortaya çıktı.
10. yüzyıldan itibaren başlangıçtaki durumun tersine her mezhebin mensupları yalnızca kendi mezheplerine değer verir oldular. Bundan daha önemlisi, mezheplerde, yeni sorunlar karşısında çözüm üretme çabası durdu.
Özellikle 13. yüzyıldan itibaren mezhep âlimlerinin çoğu mezhep önderlerinin ictihadlarını, değişmez görüşler olarak kabullenmeye başladılar. Bu nedenle de ictihad yapmak yerine, hocalarının görüşlerini ezberlemek ve şerh etmekle meşgul oldular. Böylece fıkıh alanında ictihad dönemi büyük ölçüde son bularak, yerini yeni bir şey üretmeyen ve üretmeye de hoş bakmayan taklitçi bir anlayış aldı. Bu durum da fıkhın gelişimini olumsuz etkiledi.