Analitik Felsefede Bir Baş Yapıt
Alvin Plantinga mantık, epistemoloji, metafizik ve din felsefesi başta olmak üzere, felsefenin çeşitli alanlarına büyük katkılarda bulunmuş olan 21. yüzyılın en etkin analitik filozoflarından birisidir. Plantinga'nın bu meşhur üne nasıl kavuştuğu konusunda analitik din felsefenin baş yapıtlarından olan Tanrı, Özgürlük ve Kötülük (God, freedom, and evil) kitabı bizlere fikir veriyor. 20. yy ortalarında ''Tanrı Öldü'' düşüncesinden çok kısa bir süre sonra ''Tanrı Akademiye Geri Dönüyor'' düşüncesine geçilmesi noktasında en büyük katkıları sağlayan Plantinga, bu eserinde Epikür'den Hume'a ve Hume'dan J.L.Mackie'ye kadar günümüze kadar asırlardan beri tartışılagelen ''Kötülük Problemi'' konusunu oldukça mantıksal ve sistematik bir şekilde ele alıyor. Plantinga'nın Doğal Ateoloji ve Doğal Teolojiyi ele aldığı bu eserinin en önemli noktası meşhur ''Özgür İrade Savunusu'' ile mantıksal kötülük probleminin başarısızlığını göstermesidir. Plantinga'nın bu eserinden sonra mantıksal kötülük problemi (Mutlak iyi bir Tanrı'nın varlığının kötülüğün var olduğu bir dünyada imkansız olduğu düşüncesi) felsefeciler arasında önemini kaybetmiştir ve günümüzde çok az önemli felsefeci tarafından savunulmaktadır. Plantinga , verification (doğrulamacılık) , Tanrı'ının her şeyi bilmesinin insanın özgürlüğü ile çelişmesi gibi diğer ateolojik argümanları da incelemekte ve bu argümanların da başarısızlığını ortaya koymaktadır.
Plantinga , kitabın doğal teoloji kısmında Aquinas ile meşhur olmuş Kozmolojik Argümanı, Paley ile meşhur olmuş Teolojik Argümanı kısaca ele alıyor ve bu argümanları neden başarılı bulmadığını da gerekçeleri ile beraber ortaya koyuyor. Plantinga için daha önemli olan Anselmus ile meşhur olmuş Ontolojik Argümandır. Plantinga Ontolojik Argüman'ı diğer argümanlardan çok daha uzun bir şekilde ele alıyor. Anselmus'un ve daha sonrasında günümüze daha yakın dönemlerde Charles Hartshone ve Norman Malcolm'un (Anselmus'un argümanından iki yeni argüman formülüze ediyorlar.) ortaya koydukları ontolojik argümanların hatalı olduğunu gerekçeleri ile birlikte göstererek kendisinin daha sağlam olarak gördüğü Modal Ontolojik Argüman formülasyonunu öne sürüyor. Lakin reformist epistemoloji anlayışına sahip olan Plantinga için elbette argümanın bu formülasyonu da Tanrı'nın varlığını kanıtlamak için gerekli değildir.
Ülkemizdeki önemli din felsefecilerinden olan Musa Yanık'ın 
Musa Yanık türkçeye çevirdiği bu eser, bizlere analitik din felsefesinin en önemli eserini vermekle kalmıyor ve aynı zamanda analitik felsefenin en önemli isimlerinden olan Alvin Plantinga'yı daha iyi tanımak için rehber oluşturuyor. Bu noktada Musa hocaya Türkçe analitik din felsefesine katkılarından ötürü çok teşekkür ederim.
Kitap oldukça mantıksal bir şekilde ele alındığı için kitabı okuyacak olanların kitabı daha iyi anlamaları için sembolik ve klasik mantık üzerine bilgi sahibi olmalarını ve de daha öncesinde kötülük problemi ya da din felsefesi üzerine okuma yapmış olmalarını ve tabii ki her kitabı okurken olduğu gibi düşüne düşüne , irdeleyerek okumalarını tavsiye ederim.
·
676 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.