■Sabahattin Eyüboğlu kimdir ? 1940'lı yıllarda filizlenen hümanist akımın en yetkin sözcülerinden biri ve Hititleri Türk sayma (Anadolu'yu bütün geçmişiyle benimseme) anlayışının temsilcisidir. Birçok konuda eseri ve çevirileri vardır özellikle "Eflatun'dan Devlet ve Montaigne Denemeler " gibi başarılı eserlerin çevirisini yapmıştır .Bu rubailer kitabınıda Sabahattin Eyüboğlu çevirmiştir .Gerçekten çok başarılı ve azimli bir insan olduğuna inanıyorum. Çünküsü kendisi " Eski Hayyam çevirilerini okurken bir şeye takılırdım: Nasıl oluyor da, derdim, düşüncesini bu kadar pervasız- ca söyleyen, hocalara, softalara böylesine çatan bir adam, ağdalı, lügatli, cüppeli bir dille konuşuyor? Fars- ça bilmediğim için çevirilerin, Hayyam'ın kendi dilinde kullandığı ağıza uyup uymadıklarını kestiremezdim." sözleri ile işinin ne kadar zor ve özenli olması gerektiğini gösteriyor. ■Ömer Hayyam kimdir ? Ömer Hayyam'ın doğumu ve ölümü bir çok kaynakta farklı yazmaktadır .İranlı bir şairdir aynı zamanda felsefeci ve bilim adamıdır. Matematik ,fizik, astronomi ve tıp gibi rasyonel ilimler dışında müzik ve şiirle de yakından ilgilendi. İran'ın, Selçuklular yönetiminde olduğu dönemde yaşayan Hayyam, Horasan ülkesindeki büyük şehirleri, Belh, Buhara ve Merv gibi bilim merkezlerini gezdi, Bağdat'a da gitti. Zamanının hükümdarlarından, özellikle Selçuklu Sultanı Melikşah ve Karahanlı Şemsülmülk'ten büyük yakınlık gördü. Saraylarına ve meclislerine sık sık konuk oldu. Residüddin'in "Cami-üt-Tevarih" adlı eserinde anlattığına göre Nizamülmülk ve Hasan Sabbah, Ömer Hayyam ile okul arkadaşları ve yakın dosttular. Nizamülmülk, bilgisine çok güvendiği için devlet yönetimi konusunda kendisine yardımcı olması için Hayyam'dan yardım istedi, ancak o, saray entrikalarından hayatının sonuna kadar uzak kalmayı yeğlediği için bu teklifi geri çevirdi. ■Benim gözümden Hayyam kimdir ? Aslında Hayyamı tanıtmak bir hayli zorlu çünkü benim gözümden bazen çok açık sözlü birisi bazen pervasız bazen de insanın beynini okuyabilen birisi.Alaycı tavrı ve keskin nokta atışları gerçekten çok etkileyici .Alaycı rubailerini okurken gerçekten " aptal bir gülümseme" yüzüm ile bütünleşti .Bu kadar mı güzel ifade edilir diye şaşıp kaldım. Çok zeki olması dışında laf cambazı olduğuda da aşikar. Hayyamın özellikle dünyayı tanımlayan rubaileri çok hoşuma gidiyor.Örnek vermek gerekirse : Yerin üstüne baktım,uykuya dalmışlar; Altına baktım ,çürüyüp toprak olmuşlar . Yokluk ovasında başka ne var ki zaten: Daha gelmemişler var ,gelip gitmişler var . . . Elimde olsa dünyayı küçümserdim; İyisine de kötüsüne de yuf çekerdim; Daha doğrusu bu aşağılık yere Ne gelirdim, ne yaşardım, ne ölürdüm. . . Bu kitabı tavsiye üzerine okumuştum. Okumak daha önce aklıma hiç gelmemişti .Daha doğrusu Rubai okumak aklıma gelmemişti. Ama Hayyam sayesinde Rubaileri okur ve sever oldum.Bir çok rubaisini okurken kelimeleri araştırmak zorunda kaldım .Bazı cümleleri tekrar tekrar okudum ve anlamaya çalıştım .Bu kitabı ilk okuduğum zaman kısa bir inceleme yazmıştım .Ama bu günlerde bu kitabı tekrar okudum ve yeni bir inceleme yazmaya karar verdim.Çünkü 4 -5 cümle ile açıklanabilecek bir içeriği yok.Çok daha geniş ve özel içeriğe sahip .Hayyam'ın aşk hakkında yazdığı rubailer gerçekten çok etkileyici .Onun gibi basit bir şekilde derin cümleler kuran var mıdır ki ? Kim demiş haram nedir bilmez Hayyam ? Ben haranı helalı karıştırmam: Seninle içilen şarap helaldir, Sensiz içtiğim su bile haram. . . Can o güzel yüzüne vurgun, neyleyim; Gönül tatlı diline tutkun, neyleyim; Can da, gönül de sır incileriyle dolu: Ama dile kilit vurmuşsun, neyleyim. ■Kesinlikle okumanızı tavsiye ederim.

DörtlüklerÖmer Hayyam · Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları · 202122,2bin okunma

·

90 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.