İslam tarihinde ilmî ve fikrî faaliyetleri açısından en parlak dönem kabul edilen Hicrî dördüncü asrın (m. 10. yy.) İslam düşünürleri arasında önemli bir yere sahip olan Âmirî, Kindî ekolüne bağlı bir düşünür olarak temâyüz etmiş ve Şehristânî (548/1153) tarafından "Büyük İslam Filozofları" listesine yerleştirilmiştir. Âmirî alemin kıdemi, Allah'ın cüz'iyyâtı bilmesi ve haşir konularında Fârâbî ve İbn Sînâ ile kıyaslanmayacak derecede İslam esaslarına bağlı kalmıştır. Hatta o, âhiret hayatının rûhânî olduğunu söyleyen Meşşâîler'i eleştirmekte, ahiret hayatının ruh ve beden ile gerçekleşeceğini savunmaktadır. Haz peşinde koşan, görünüşe düşkün, aydın ve entelektüel geçinen bazı kimselerin, akla dayanmadıkları gerekçesiyle dinleri inkar etmelerine şiddetle karşı çıkan Âmirî, insan için dinin gerekliliğini ortaya koymaktadır. Âmirî'ye göre ; Akıl, bütün hakikatleri zâtları ile idrakten aciz olduğu ve harici delillere ihtiyaç duyduğu için, aklen caiz olan şeyleri seçmekte zorlanabilir. Bundan dolayı da akıl, bir yol gösterene, yani Allah'a, vahye ve peygambere muhtaçtır. Âmirî, İslam'ın akıl ile nakil, din ile dünya, ruh ile beden, fert ile toplum ve toplum ile devlet arasında tam bir âhenk kurduğunu, bunun için en son ve en mükemmel din olduğunu ve diğer dinleri neshederek onları hükümsüz kıldığını belirtmektedir. Eser, nefsin bedenden ayrıldıktan sonraki durumunu araştırmak amacıyla yazılmıştır. Âmirî'nin nefis, bilgi nazariyesi ve ahlaka dair görüşlerinin yanı sıra Grek felsefesi tarihine ilişkin orijinal bilgiler ihtiva etmekte ve dinler tarihi ile ilgili bazı bilgiler de içermektedir. Öldükten sonra dirilme ve haşir konusunda İslam ve Yunan felsefesi arasında karşılaştırmalar yapmakta ve İslam'ın haşir ile ilgili görüşlerini ayrıntılı olarak anlatmaktadır. Akıllı kimsenin, gerekliliğine kesin iman edip vahyin müjdelediği miktarıyla tasdik ettikten sonra, âhiretin keyfiyetini tasavvur etmekten aciz kalması, özellikle de Allah (c.c.) şöyle buyurduğu için “Ve sizi bilmediğiniz bir âlemde tekrar var edelim diye (ölümü takdir ettik).” ve yine “Yaptıklarına karşılık olarak, onlar için ne mutluluklar saklandığını hiç kimse bilemez.” diye buyurduğu için Yaradan’ı indinde mazur görülür. S. 216 Başta Haşir olmak üzere, İslam itikadı içinde olan belli başlı konuları Aklı ikna, Kalbi işba ederek aktaran bu Kitabı okumanızı tavsiye ederim.

Kitabü'l-Emed Ale'l-EbedEbu'l Hasan el-Amiri · Türkiye Yazma Eserler Kurumu · 201716 okunma

·

393 görüntüleme

Bu yorum görüntülenemiyor

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Yahya Saygan