Bolşevikler’in partiyi işçi sınıfından izole olacak raddeye kadar merkezileştirme eğiliminde oldukları ne kadar vurgulansa azdır. Bu ilişki daha sonraki Leninist çevrelerde nadiren incelenmiş olsa da, Lenin bunu kabul edecek kadar dürüsttü. Rus Devrimi’nin tarihi yalnızca Bolşevik Parti’nin ve onun destekçilerinin tarihi değildir. Sovyet tarihçileri tarafından betimlenen resmi olaylar dışında, başka, daha basit bir gelişme vardır —işçilerin ve devrimci köylülerin kendiliğinden hareketi, bunların daha sonra Bolşevikler’in bürokratik politikaları tarafından ezilmesi. Şubat 1917’de çarın alaşağı edilmesi sonrası Rusya’nın hemen her fabrikasında işçiler kendiliğinden fabrika komiteleri kurmuş ve sınai etkinliklere giderek daha çok sahip çıkmışlardır. 1917 Haziran ayında Petrograd’da tüm Rusya fabrika komiteleri konferansı gerçekleşmiş ve bu konferans “üretim ve dağıtım üzerinde emeğin tam kontrolü” çağrısında bulunmuştur. Konferans Bolşevikler’le aynı çizgide yer alsa da, Rus Devrimi’ne dair Leninist aktarımlarda bu konferanstan nadiren bahsedilir. Fabrika komitelerini “tüm ülkede proletaryanın en doğrudan ve kuşkusuz temsili” olarak tarif eden Troçki, devrimi anlatan koca üç ciltlik eserinde komitelerle dışsal bir mesele gibi ilgilenir. Bu kendiliğinden özyönetim organizmaları öyle önemlidir ki, 1917 yazında sovyetleri kazanma konusunda umutsuz olan Lenin, “Tüm iktidar sovyetlere” sloganı yerine “Tüm iktidar fabrika komitelerine” sloganını kullanmaya hazırlanıyordu. Bu talep Bolşevikleri tamamen anarko-sendikalist bir pozisyona fırlatacaktı, tabi orada pek uzun kalabilecekleriyse şüpheliydi.
Ekim Devrimi’yle birlikte tüm fabrika komiteleri bulundukları yerlerde denetimi ele geçirdi, burjuvaziyi kovdu ve sanayinin tüm kontrolünü eline aldı. Lenin’in 14 Kasım 1917’deki meşhur kararnamesindeki işçi denetimi kavramının kabul edilmesi, aslında yalnızca gerçekleşmiş bir durumun tanınmasıdır; Bolşevikler bu erken tarihte işçilere karşı gelmeye cesaret edememişlerdi. Ancak, fabrika komitelerinin gücünü yavaş yavaş azaltmaya başladılar. 1918 Ocak ayında, işçi kontrolünü “karara bağladıktan” ancak 2 ay sonra, Lenin Fabrikaların yönetiminin işçi sendikalarının kontrolüne geçmesi gerektiğini savunmaya başladı. Bolşeviklerin “sabırlı bir şekilde” işçi denetimini deneyimledikleri, ancak bundan sonra bu denetimi “verimsiz” ve “kaotik” buldukları bir mitten ibarettir. “Sabırları” ancak bir kaç hafta sürdü. Doğrudan işçi kontrolüne, 14 Kasım Kararnamesi’nden bir kaç hafta sonra, Lenin’in itirazıyla sınırlı kalınmadı, sendika denetimi de kurulduktan kısa bir süre sonra sona erdi. 1918 yazı itibariyle, neredeyse tüm Rusya sanayisi burjuva yönetim biçimleri altına geçti. Lenin’in söylediği üzere, “devrimin talebi... tam da sosyalizmin çıkarı olarak kitlelerin, emek sürecinin liderlerinin tek iradesine sorgulamadan boyun eğmektir" Bundan sonra, işçi denetimi “verimsiz”, “kaotik” ve “kullanışsız” olarak itham edilmekle kalmadı, aynı zamanda “küçük burjuva” olarak da itham edildi.
Sayfa 192
·
15 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.