Kitap çok kısa fakat üzerinde yapılan yorum epey fazla. Kitabı okuduktan sonra birkaç farklı yerden okumalar ve dinlemelerde bulundum. Youtube'da bir kanalın videosunda, kitap hakkında ateistlerin benzeşimini gördüğüm an ikincil dinlemeler yapmanın zararını fark ettim. Evet, Seneca'nın düşüncesi Panteizm'e benziyor. Fakat benim ilgimi çeken şey, videoda panteizm için, "su katılmış ateizm" ifadesini sıklıkla kullanmak ve benzetmekti. Bu kadar da aşırı yoruma gerek var mı? Kitap ikrar edildiği gibi çok kısa ve anlaşılır. Bence antik dönem, onun öncesi ve miraslarını okurken birincil kaynaktan yararlanmakta fayda var. Sanki Seneca’da bir yazgı, ödev düşüncesi var. Yazgı dersek, Seneca’nın kadere biçtiği rolde bunu görebiliriz; ötede ödev dersek, ödevini yerine getirmiş insan vardır ve tanrılar da ödevlerinden sorumlulardır. Bu tip tanrı anlayışı insanla hep paralel gidiyor. Seneca'nın öngörüden kastettiği tanrıyı da insan muhayyilesinin içinde tutmak. Cato ve onun hayattaki azametli tavrına değinmiş sıkça. Cato hep yenilmiş ama toparlanıp yine karşı koyabilmiş. Cato’nun kendisinden rütbece düşüklere karşı da yenildiğini yazıyor. Bu alçaltıcı yenilme şekillerinden hep daha güçlü çıktığına değiniyor, Seneca. Ordu kurmaylarının yanında olması gereken talih Cato’nun yanında değildi. Cato topyekun özüyle çarpışmış anladığım kadarıyla. “İç savaşa katılmak zordur; bırak haklı bir dava uğruna tüm dünyayla talihsizce, ama bir o kadar da inatla savaşsın. İnsanın kendi kendini öldürmesi zordur; bırak öldürsün. Bundan ne mi kazanacağım? Cato’yu layık gördüğüm bütün bu durumların aslında kötü olmadığını herkesin bilmesini.” S.57

Tanrısal ÖngörüSeneca · Alfa Yayınları · 2017703 okunma

·

1 artı 1'leme

·

176 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Hakan