Türkiye ve Türkler kitabının yazarı Andrew Mango, İstanbul doğumlu gayrimüslim vatandaşlarımızdan biri ancak çalışmalarının büyük kısmını İngiltere'de yapmış. Bu kitabın da orijinal dili esasında İngilizce (Today Turks) "Günümüzde Türkler" olarak da tercüme edilebilir. Ben kitabı yanılmıyorsam, İlber Ortaylı Hoca'nın katıldığı Kafa TV programlarının birinde duydum. Okuyacaklarım listesine de böylelikle ekledim. Kitabı bulmak kolay olmadı. Yaygın baskısı olan bir kitap değil. Ben İstanbul Kadıköy'deki Penguen kitapçısında buldum. Ancak internetten kolayca temin edilebilir diye düşünüyorum. Gelelim kitaba ilişkin değerlendirmeye. Kitabın alt başlığı 1938'den günümüze. Anlaşılacağı üzere, Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ün ölümünün ardından başlıyor. Yer yer geri dönüşler var aslında, ama genel çerçevede 1938 sonrası aktarılmış. İkinci Dünya Savaşı'nda taraf olmamak için İnönü ve dönemin hükümetinin çabasını ciddi anlamda aktarıyor. Son kertede aslında savaşa katılıyoruz lakin savaş bitiyor. Bununla ilgili ciddi detaylar var. Sonrasında ilk çok partili hayata geçiş serüveni 1946 seçimleri ile ardından 1950 seçimleri ile iktidara gelen Demokrat Parti ve Adnan Menderes hükümetinin icraatları objektif bir biçimde aktarılıyor kitapta. Yazar çoğunlukla nesnel değerlendirmeler yaparak, kendisini bir tarafa konumlandırmıyor. Türkiye'yi dışardan bir göz olarak değerlendiriyor. Bu nedenle, İnönü döneminin yanlış ve baskıcı politikalarını eleştirdiği gibi, Menderes döneminde de yapılan hataları ifade ediyor. Eser, esasında tamamen yakın siyasi tarih üzerine kurgulanmış bir kitap değil. Ekonomik ve sosyolojik tahliller de çok dikkat çekiyor. Yaşadığımız toplumda kanıksadığımız yanlışlıklar veya gelenekler ile yaşam biçimlerimizi okurken bir farkındalık oluşuyor. Ekonominin sosyal yapı üzerindeki etkilerini bile bazı yerlerde çıkarabiliyoruz. Kitabın ilk 120 sayfası daha ziyade yakın siyasi tarihken, geri kalan kısmı az önce ifade ettiğim sosyo-ekonomik değerlendirmeleri içeriyor. Kitabın 2004 yılında yayınlandığı dikkate alınırsa Erdoğan ve Ak Parti iktidarının ilk iki yılına ilişkin değerlendirmeler var. Son bölümlerde Türkiye'nin iç sorunları, Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinin toplumsal yapısı, tarihsel süreç içinde orada yaşananlar ve geri kalmışlığın nedenleri gözler önüne seriliyor. Türkiye'ye ilişkin üçüncü bir gözün değerlendirmelerini okumak ve yakın tarihe yolculuk etmek için ideal bir eser. Tek sorun, yazı puntolarının oldukça küçük olması. Bu durum maalesef okuma keyfini biraz kaçırıyor. Bir de çok yoğun bilgi ve değerlendirmeler içerdiğinden biraz zihin yorgunluğu yapıyor haliyle. Çok uykulu olmadığım ve aktif bilinç durumunda okumaya çalıştığım bir eser oldu. Genel değerlendirmelerim bunlardan ibarettir. Ben tavsiye ederim. Herkese keyifli okumalar dilerim...

Türkiye ve TürklerAndrew Mango · Remzi Kitabevi · 201523 okunma

·

29 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Doç. Dr. Seyit Ahmet SOLMAZ