Yoksulluk ayıp değil!
İnsancıklar, Dostoyevski’nin yazmış olduğu ilk kitap. Zweig’ın ‘
Üç Büyük Usta’ sını okurken bu kitabı da yanında okumak istedim. Çünkü Zweig’ın kitabının Dostoyevski kısmında ilk eseri olan ‘İnsancıklar’dan çokça bahsedilmektedir. Çapraz okuma benim zaten sürekli kullandığım bir teknik bu iki kitabı birleştirmekte Dostoyevski’i anlamak, anlamlandırmak, onun felsefesini, inanışını, evrenini, eserlerini hangi koşullarda ve hangi ruh halinde yazdığını anlamama çok yardımcı oldu.
İnsancıklar, bir solukta okuyabileceğiniz birbirine sevgi ile bağlı iki insanın mektuplaşmalarından meydana gelmektedir. Kitabın bitki örtüsünü; yoksulluk, zorlu yaşam koşulları ve sevgi oluşturuyor. Kitapta saf katıksız bir sevgi anlatılmış ve bunun yanına hayatın gerçekleri serpiştirilmiş. Dostoyevski romanlarında hep hakim olan acı, bu eserinde oldukça keskin.
Dostoyevski’nin hayatını okuyunca bu durum bende bütünü ile oturdu aslında. Dostoyevski bu kitabını yazdığı sırada oldukça genç; 20’li yaşlarda ve çok zorlu yaşam koşullarına sahip. Kitap bir nevi Dostoyevski’nin sisteme, insanlığa haykırışı niteliğinde aslında.
Gelelim yoksulluktan, parasızlıktan çıkış arayışı ile yazılan bu romanın nasıl kitlelere yayıldığına… Dostoyevski kitabı bitirdikten sonra ilk olarak ev arkadaşı ve yazar Grigoroviç’e okutur. Grigoroviç okuduğunu çok beğenir ve ertesi gün romanı alıp yazar ve yayımcı Nekrasov’a götürür. Grigoriviç romanı Nekrasov’a okurken son sayfada kendisi ile birlikte Nekrasov’un da gözlerinden yaşlar süzüldüğünü söyler. Nekrasov’da romanı dönemin sert eleştirmenlerinden Belinski’ye götürerek;
“Yeni Gogol doğdu!” der.
“Bizde mantar gibi Gogol yetişir!” diye yanıt veren Belinski kitabı okuduktan sonra çok beğenir ve hemen Dostoyevski ile tanışmak ister ve ona şu sözleri söyler;
“Ne yazmış olduğunuzu anlıyor musunuz!.. Bütün bu korkunç gerçeği siz mi düşündünüz? Olamaz, sizin gibi yirmi yaşında birinin bütün bunları anlamış olmasına imkan yok. Size bir yetenek verilmiş, yeteneğinizin değerini bilin ve emin olun, siz büyük bir yazar olacaksınız!…” ve böylece roman 1846 yılında yayımlanır.
Dostoyevski’nin sadece 23 yaşındayken yazmış olduğu hem kendi yaşamında hem de Rus edebiyatının gelişiminde bir dönüm noktası olan, onu bütünü ile anlatan ilk haykırışlarını barındıran bu eserini kesinlikle okumanızı tavsiye ediyorum.
··
1.040 görüntüleme
"Yeni Gogol doğdu" bu çok iyi olmuş...
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.