Bilindiği üzere Gilman, Türkiye'de daha çok feminist edebiyat bağlamında tanınan ve meşhur öyküleri birden fazla yayınevi tarafından basılmış ve çok satmış bir yazar. İşin ilginç yanı Gilman'ın teorisyen yanı kurmaca yazarlığından önce gelir ve hatta kadın hakları bağlamındaki aktivist yanı da. Ama içinde yaşadığı dönem itibarıyla geçimini kurmaca çalışmalar yazarak kazandığı için edebiyatçı kimliği her zaman daha baskın geldi. Öte yandan şunu biliyoruz ki Gilman'ın edebiyatçı kimliğini besleyen her daim teorik / kuramsal yanı vardı. Nedendir bilinmez Gilman'ın teorik metinleri Türkçede uzun bir süre yayımlanmadı. Ta ki Temmuz 2022'ye kadar. O dönemde Akademim Yayınları, Gilman'ın Türkçedeki ilk teorik kitabını bastı: "Erkek Yapımı Dünya." Devamında da bu kitap Türkçe litartürde Gilman'ın ikinci teorik metni oldu. Alanda okuma yapan kimseler muhakkak aşinadır; feminist araştırmalar bir yandan kadınların ev idaresindeki payına yönelik çalışmaları sürdürürken diğer yandan kadın kültürünü merkezi, güçlü ve inşa edici vesikalar olarak ortaya koymaktadır. Felsefesini, kadınların sosyal statüsünün ekonomik temeli üzerine inşa eden Gilman da bu kitapta ev teorisini ortaya koyuyor ve toplumsal ilerlemenin, ev dışında tamamen erkekler tarafından sağlandığına yönelik eleştirisiyle alandaki tartışmalara müdahil oluyor. Ona göre, kadının ev yaşamından özgürleşmesi yalnızca bir eşitlik mücadelesi değil aynı zamanda evin savurganlığı ve verimsizliği nedeniyle bir tür zihniyet meselesi olarak gündeme getirilmelidir. Kadının evdeki yeri, bu yüzyılda da çok az değişmişken, gündelik yaşamdaki erkek formlarını yeniden tasarlayarak tüm insanlığa uygun hâle getirmeye çalışan Gilman’ın ev teorisi ve meydan okuyuşu şu soruda kendini bulur: “Ev mi dünyamız olsun yoksa dünya mı evimiz?”

Ev: İşleri ve EtkileriCharlotte Perkins Gilman · Akademim Yayıncılık · 20222 okunma

·

59 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Talha Dereci