Yunus Emre Türkçe'nin en büyük şairi, Aprın Çor Tigin'in açtığı samanyolunun en parlak yıldızı, tasavvuf şiirinin en önemli ismi. Sitayişle bahsedişim, öznel bir hüküm gibi görünebilir ama bir düşünün bakalım, bugün en az bir Yunus mısraı bilmeyen Türk var mıdır? Hatta onun şiirlerini farklı dillerde de işittim, mesela Boşnakça olarak da dinlemekten ve söylemekten zevk aldığım "Dodji vidi ask sta cini" bu pekâlâ bildiğiniz "Gel gör beni aşk neyledi"'dir. Bir şairin ta 8 asır öncesinden Azerbaycandan Bosnaya dek bir şekilde kendisini tanıtmış olması o günün şartlarında akıl alacak şey değil. Aynı sahada bugün şiirleriyle bilinen kim var? Bir kaos ortamında doğan Yunus Emre, kendi dönemini adeta aşarak kendisinden sonraki bütün şairleri etkiledi ve Türk edebiyatına damga vurmak suretiyle Türk edebiyatı üzerinde izi silinemez bir etkiye sahip oldu, bu tesir bir nevi onun dilinin sadeliği ile de oldu, Derviş Yunus Emre, Hazreti Türkistan Hâce Ahmed Yesevi ve Sultan Veled'den sonra kendi çağının ve yöresinin Arapça ve Farsçadan etki alarak oluşmuş Anadolu Türkçesiyle eserler bestelediği bilinen ilk şairlerden biri oldu. Onun şiirlerindeki konuşma tarzı bugün de Orta ve Batı Anadolu'daki insanların konuşmasına yakındır dersem herhâlde mübalağa ediyor sanılmam. Bu kolay anlaşılırlık da onun önündeki çağ engellerini yıktı nitekim hala kendisine şiirler ithaf edilen, nazireler yazılan bir şair kendisi. Şimdi anlaşılması güç olabilir ama o altın silsile dini mutasavvıf boyutta yaşıyor ve akıl almaz şeyleri hayatlarına tatbik ediyorlardı. Belki duyanınız olmuştur, ihtiyarlara yaşı sorulunca bazısı "haddi aştık" der. Tasavvufu bilmeyen bundaki manayı anlamaz. Hoca Ahmet Yesevi 63 yaşında vefat eden son Peygamber'den daha fazla yaşamanın hürmetsizlik olacağını düşünerek 63 yaşından sonra yeraltına çekilir. 63 Yaşı geçmek o yüzden o günden beridir ihtiyarlarımızın haddi aşma yaşıdır. Anadolu'ya sel gibi akan Yunusların, Sarı Saltukların, Hacı Bektaşların asıl hocası odur o yüzden bu Yunus incelemesinde Yesevi'ye de yer veriyorum. Bir zamanlar o altın silsilesi işleyen güzel bir belgesel izlemiştim adı Asyanın Kandilleri idi. Aslında onlar birer kandilden ziyade güneştiler, kimisi ışın ışın Anadoluya düştü kimisi Rumeliye kimisi Türkistana. Anadoluya düşen bu eşsiz güneş huzmesi Yunus Emre oldu ve herhalde Türk milleti yaşadıkça onun mısraları da yaşayacaktır nitekim kendi de bunu fark etmiş olmalı ki "Yunus senin sözlerin ma’nîdir bilenlere/Söyleniser sözlerin devr-i zaman içinde..." demiş, ne hoş demiş.

Yunus Emre - Hayatı ve Bütün ŞiirleriAbdülbaki Gölpınarlı · Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları · 2020746 okunma

··

157 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.