Derler ki meleklerde sadece akıl, hayvanlarda ise sadece nefs vardır. İnsan ise çok daha farklı ve donanımlı bir varlık olduğundan kendinde hem aklı hem de nefsi aynı anda barındırır. Hâl böyle olunca insanoğlunun evrilebileceği iki yön vardır. Ya aklına rağmen nefsine uyup hayvandan da daha aşağıdır (Esfel-i Safilin) ya da nefsine rağmen aklını kullanıp meleklerden de üstün olur (Âlâ-yı İlliyyîn). Ayverdi’nin romanı “İnsan ve Şeytan” işte tam bu denklem üzerine kurulmuş gibi. Ana karakter Şevket’in roman boyunca bir arayışın içinde olduğunu görüyoruz. Ne eşi İsmet gibi tamamıyla yaradana adanmış mütevekkil bir anlayışla ne de eşinin dayısı Sürurî Bey gibi yaratıcıyı reddeden maddesel bir tutumla özdeşleşebiliyor. Kariyerine odaklanmış, hırslı bir doktor olan Şevket eşinin yeğeni olan Lale’yle tanıştıktan sonra hayatı tepetaklak oluyor. Müthiş Türkçesiyle ziyadesiyle okunası bir roman “İnsan ve Şeytan”. Okurken Ahmed Hamdi Tanpınar’ın mükemmel Türkçesinin lezzetini aldım. Alıntılanabilecek yüzlerce cümle, onlarca paragraf var. Kurgusal açıdan durağan ilerliyor gibi dursa da, derin psikolojik tahliller ve dilin temizliği ile roman okurunu cezbediyor.

İnsan ve ŞeytanSamiha Ayverdi · Kubbealtı Neşriyatı · 2005277 okunma

·

194 views

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Furkan Uzun