Dini inançların ahlak konusunda yaptırım gücü bulunmadığı gibi bir sonuç çıkarmak yanlış görünebilir. İntihar saldırılarını ele alalım. Kişinin tutumunu belirleyen şey dini inançlar değil de ibadete katılımsa, Richard Dawkins'in vardığı sonuç mantıklı görünür: Tanrı'nın kendisinden kâfirleri öldürmesini istediğini düşünen bir kişi, kâfirleri öldürmek konusunda Tanrı'ya inanmayan birinden daha hevesli olacaktır. Daha genel konuşmak gerekirse, kürtaj, eşcinsellik, yoksullara karşı görevlerimiz, mastürbasyon ve daha pek çok konuda dinler belirgin ahlaki iddialarda bulunur. Bu elbette ki o dinin mensuplarının psikolojisinde bir etki yaratacaktır.
Başka bir alternatif de dini inancın ahlaki düşünceyi etkilemediği, onu yansıttığıdır. Bu, gazeteci ve akademisyen Robert Wright'in The Evolution of God [Tanrı'nın Evrimi] adlı kitabında dile getirdiği görüştür. Wright, bu kitapta ahlaki çevre dediğimiz şeyin genişlemesi ve daralmasıyla özellikle ilgilenir. Ayrıca, tek tanrılı dinlerin grup dışındaki kişilere karşı tutumu nasıl değiştirdiğinin de izini sürer. Wright'a göre bu dönüşümler daha genel kültürel değişimlere karşılık gelir. Ahlaki çevre belki bir savaş veya başka bir dış tehdit sonucunda daraldığında, insanlar "tahammülsüzlük ya da saldırganlık için ilahi bir temel bulmaya eğilimli hale gelirler." Kutsal kitapların bu değişimlere sebep olduğunu düşünmek, gazete başlıklarının uçak kazalarına yol açtığına inanmaya benzer.
Bu, dini inançların ahlaktan bağımsız olduğu anlamına gelmez. Kendi kendini güçlendiren bir sistemin parçası olarak, hızlandırıcı işlevi görebilirler. Bazı insan gruplarından -mesela eşcinsellerden- nefret eden bireyler veya toplumlar, dini metinlerden ve dini figürlerin sözlerinden kendilerine destek ararlar. Buldukları destek de nefretlerini gerekçelendirip güçlendirebilir. Merhamete veya hakkaniyete meyilli kişiler de kendilerini destekleyecek şeyler bulabilirler. Demek ki din, en sadık laiklerin dahi ahlaki açıdan olumlu bulacağı temelleri yaratabilir.
Sayfa 214 - Panama Yayınları - Çeviren: Ezgi Kardelen - I. Baskı, 2022 • Nasıl İyi Olunur?Kitabı okudu
··
75 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.