Gönderi
Bu kitapta tüm ilişkilerle ilgili bilgiler verilmiştir. Ben bu kitabı okurken bazı notlar aldım ve bazı kısımlarını ekleyerek bu kitabın nelerden bahsettiğini anlatmak istiyorum.
Moss ve Suechbell yakın ilişkiler için önemli kişilerdir. Onlara göre, yakın ilişki dememiz için şunlar olmalı:
1. Davranışsal yakınlık (bir arada olma isteği)
2. Sözel yakınlık (paylaşımda bulunmak)
3. Duygusal yakınlık (olumlu duygular içerisinde olmak) (en önemlisi)
4. Bilişsel yakınlık (yakın olduğumuz kişiyi anlamaya çalışmak, onu düşünmek vs)
5. Karşılıklılık.
Prager’e göre her yakın ilişkide bir yakınlık etkileşimi vardır. Bu yakınlık etkileşimi, yakınlık davranışlarını ortaya çıkarır. Yakınlık davranışlarının niteliğine bağlı olarak ilişki tanımlaması yapıyoruz (Arkadaşınızın elini tutmanız yakınlık davranışı, sevgilinizin elini tutmanız yakınlık davranışı ancak aralarındaki fark nitelik).
Ait Olma:
İnsanlar Neden Yakın İlişkiye Girer?
Evrensel bir ihtiyaç olan aidiyet ihtiyacını karşılamak için (Hayatta kalmayı sağladığını savunuyor evrimsel psikologlar). Bağlanma Kuramcıları, Glasser (Gerçeklik Terapisi), Maslow, Öz Belirleme Kuramı, Evrim Kuramı, Fromm bu konuya değinmiştir. Ait olma ihtiyacı bir seçim değil, gerekliliktir. Hayatta kalmayı ve üremeyi sağlar.
Yalnızlık
Bireyin yaşamakta olduğu sosyal ilişkiler ile bireyin yaşamak istediği sosyal ilişkiler arasındaki farktan ortaya çıkar.
Kendini çok sık yalnız hisseden birey ait olma ihtiyacını doyuramadığından yalnız hisseder.
Duygusal ve Sosyal Soyutlama Teorisi
1. Bağlılık: Kişi kendini güvende ve emniyette hissettiği ilişkilerde yer alır.
2. Sosyal Entegrasyon (Sosyal Bütünleşme): Çevredeki insanlarla ilişki bağımızın olması
3. Yaşama fırsatı/imkan: İnsanlarının diğerlerinin iyiliği ve sağlığı için kendini sorumlu hissetmesi
4. Değer Verme: Yeteneklerimizin, becerilerimizin fark edildiği ve değer gördüğü ilişkiler
5. Güvenilir Uyuşma: Yardım alabileceğimiz ilişkilerin olması
6. Rehberlik: Tavsiye alabileceğimiz kişilerin olması
Bu faktörler yoksa kişi yalnızlaşabillir.
3 adet yalnızlık var:
-Geçici,
-Durumsal/Geçiş Yalnızlığı,
-Kronik.
Mikulincer ve Segal, yalnızlık duygularını dört farklı alt türe ayırmıştır. Bunlar:
1- depresif yalnızlık (sevilen birisini için özlem duyma)
2- duygusal yalıtılmışlık (reddedilmiş hissetme)
3- kendine saygı yalnızlığı (özünde korku, utanma ve yabancılaşma)
4- toplumsal yabancılaşma (toplumsal bağların olmaması)
Bu sınıflandırmanın temelinde, farklı olayların farklı yalnızlık türlerine yol açması vardır. Örneğin, iş kaybı kendine saygı yalnızlığıyla sonuçlanabilir. Partner kaybı depresif yalnızlıkla sonuçlanabilir. Yeni bir yere taşınma toplumsal yabancılaşmaya yol açabilir.
Bazı insanlar için yalnızlık durumsaldır ve koşullara bağlı olarak yaşayabilir. Bazıları için de koşullar ne olursa olsun süreklidir.
Denge Kuramı? A-B-X Modeli
İnsanlar ilişkiye yönelirken uyum ararlar, uyum göründüğünde çekicilik ortaya çıkar. Farklı özellikler azaldıkça çekicilik de azalır, denir. Arkadaş ilişkilerinde ve romantik ilişkilerde geçerlidir. Örneğin kaynanayla ilişkiler vs. Batı kültüründeki bireyselleşme bizi de etkiliyor ve farklılaşmaya çalışıyoruz, farklılaşırken de uyumu kaybediyoruz.
Üçgen Aşk Kuramı
Sternberg’e göre üç ana bileşeni vardır: yakınlık-tutku-bağlanma.
Bu üç bileşen 8 farklı aşk türü için farklı oranlarda bir araya getirebilir.
1- Aşksız aşk(her üç bileşen de yok)
2- Sevgi (öncelikle yakınlık)
3- Delicesine aşk (öncelikle tutku)
4- Boş aşk (öncelikle bağlanma)
5- Romantik aşk (yakınlık ve tutku)
6- Arkadaşça aşk (yakınlık ve bağlanma)
7- Aptalca aşk (tutku ve bağlanma)
8- Kusursuz aşk (her üç bileşen de var).
Aşktan Kurtulma
Biten bir aşktan sonra uyum sağlarken:
2. Kendinize bakımı artırmalısınız (yeme, içme).
3. Sosyal destek almalısınız.
4. Mümkün olduğu kadar partneri hatırlatan şeyleri kendinizden uzaklaştırın.
5. Telefonla aramayın.
6. Kendinizi işe verin, başarıya odaklanın.
7. Gönüllü çalışmalar yapın.
İlişkinin Sona Ermesi
Kıskançlık
Kıskançlık normaldir. Üst boyutu obsesif kıskançlık, daha da üst boyutu ölümcül kıskançlıktır. Kıskançlığa götüren şey anne-baba ilişkileridir. Paranoya kişilik örüntüsüne sahip bir bireyde kıskançlık çok olur.
İmrenme/haset, kıskançlıkla yakından ilişkili bir kavramdır.
Kıskançlık hasete göre daha derindir, davetsiz 3. bir kişiye yöneliktir ve ilişkiyi olumsuz etkiler. Ancak hasette illa bir başkası olmak zorunda değildir.
Kıskançlık Göstergeleri
1. Duygusal Kıskançlık: eşin bir başka biriyle düşsel ya da gerçek birlikteliğine karşı verilen duygusal tepki (kaygı, öfke, düşmanlık…)
2. Bilişsel Kıskançlık: eşin başka biriyle birlikteliğini takıntılı bir şekilde düşünmek.
3. Kuşkulu Kıskançlık: ortağın başka birine olan ilgisine yönelik saldırgan olmayan, zarar vermeyen davranış.
Kıskançlık En Büyük Nedenleri:
- Öz saygı düşüklüğü
- Bağlanma stili (güvensiz)
- Bağımlı kişilik yapısı (ayrılık anksiyetesi)
Kadınlar duygusal aldatma durumlarında daha çok tepki verirken erkekler cinsel aldatma durumlarında daha çok tepki verirler.
Kadınlar/Erkekler Nasıl Başa Çıkar?
Kadınlar içlerine yönelip kendilerini yetersiz bulup kendilerini suçlar.
Erkekler rakiplerine karşı saldırgan tavırlarla başa çıkarlar.
Aldatma/İhanet
Romantik ilişkide çiftlerden birinin üçüncü kişiyle yakın ilişki kurmasıdır. Her iki erkekten biri ve her dört kadından biri aldatma eğilimi gösteriyormuş.
Neden aldatırız?
* Güvensiz bağlanma
* Kişilik sorunları (borderline, antisosyal kişilik bozukluğu…)
* Oyun aşka sahip olma
* Kadınlar duygusal aldatırken erkekler cinsel aldatmaya yöneliyor
* Evlilik süresi arttıkça erkekte aldatma artıyor kadında azalıyor.
Cinsel çeşitlilik ihtiyacı, duygusal yakınlık ihtiyacı, aşık oldum gerekçesi, ortaktan öç alma gibi durumlar insanların aldatmayı mazur kılma sebepleri. Sonrasında ortağı kaybetmekten korktuğu için ilişkiye devam edebiliyor. Eğer aldatan eş gönüllü olarak konuyu açarsa problem en aza indirgeniyor. Kuşku sonucu yüzleşme varsa etkisi daha fazla oluyor. En fazla etkiye neden olan: eylem üzerinde yakalama veya arkadaştan öğrenme.
Ayrılık
Kötü Kader: ruhsal hastalığı varsa vb.
Süreç Kaybı: ilişkisel olumsuzluklar yaşama, yakınma vb.
Aniden Ölüm: güveni kötüye kullanma, terk, aldatma vb.
·
185 views
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.