Rainer Maria Rilke Üzerine Bir İnceleme:
Prag'lı. yirminci yüzyıl batı şiir sanatının en büyük temsilcilerinden. Alman lirizm’ini göklere çıkartmış, Heinrich Heine, Geothe, Novalis, Hölderlin, gibi büyük alman şairlerini gölge de bırakmış, yazdığı şiirleri ile alman edebiyatında ‘’nesne şiiri’’ adı verilen yeni bir tür yaratmış, çağının ötesine geçmeyi başarmış, içtenlikle kendisine hayranlık beslediğim, benim en sevdiğim şair… babası josef rilke alman kökenli bir demiryolu memuru, annesi ise praglı zengin bir aileye mensuptu. çok hırslı ve kaprisli bir kadın olan annesi oğlunu kendi özlemleri doğrultusunda yetiştirmek istedi. altı yaşına gelinceye kadar kız çocuğu gibi giydirilen rilke, zayıf ve ince ruhu nedeniyle annesinin bu tutumundan etkilenerek başta kadınlar olmak üzere insanlarla iletişim kuramaz hale geldi. küçükken ablası öldüğü için, annesi tarafından sürekli ablasının kıyafetleri giydirilmiş ve kız gibi davranılmıştır. bu yüzden ölen çocuğun eksikliğini kapatmaya çabalayan annesini hiç sevmemiştir. "ben sevemem, annemi sevmedim de ondan" demiştir. annesine karşı duyguları sevgi ve nefret arasında değişkendir. lakin, lou salome'ye aşık olmuştur. salomé'a olan aşkı ve saplantısıyla hayatını geçiren rilke'ye bir çok kez psikanaliz yapan lou salomé, rilke'nin saplantılarından kurtulduğuna fakat artık şiir yazamadığına tanık olur... öyle ki, sonraları salomé “sanat” için rilke'ye psikanaliz yapmaktan vazgeçer. ölürken "bana salome'yi getirin, beni bir tek o anlar" demiş. rilke, yıllar sonra lou andreas-salomé’ye yazdığı mektupta yaşlı bir köylü kadından bahsettikten sonra, “keşke bu ihtiyar gibi yorgunluğuyla mutlu ve yorgunluğuyla dindar sade bir annem olsaydı” diye yazar. rilke’nin çocukluğunun eserlerine korku ve içtenlik olarak yansımasında annesinin rolü büyük olmuştur. rilke, 20. yüzyılın arkasındaki yaratıcı dehalardan birisi olarak görülür. bunun bir nedeni, kötü şöhretli alman dilini şiirlerinde ahenkle kullanabilmesidir. bir diğer nedeni de, o dönemin alman sanatsal hareketlerinin birçok kahramanının aşırı milliyetçiliğine ve nietzsche’nin nihilist yaklaşımlarına doğrudan muhalefet eden felsefi bir görüş sunmasıdır. bu felsefe kısaca "yaşam-tanrı-aşk ve ölüm" üzerine kuruludur. sadece yaşam'ı ele alırsak, rilke' ye göre yaşam bir paradokstur ve yaşamı tatmin edici kılan tek şey çalışmaktır. hayatın teröründen ancak “yaratarak” sağ çıkılacağına inanır rilke. baudlaire'in çağdaşı,ondan etkilendiği biliniyor. freud'un kaleme aldığı ‘’on transience’’ isimli denemesinde, rilke ile arasında geçen konuşmadan bir bölümü aktarır. ikili, bir yaz günü doğanın tüm güzelliğini sergilediği bahçede dolaşmaktadır. freud keyifliyken, rilke huzursuzdur ve birden gözleri dolarak ağlayacak gibi olur. freud bunun üzerine sorar: ''doğanın tüm güzelliğini bahşettiği, böylesine güzel bir bahçede dolaşırken sorun nedir?'' rilke cevaplar: ''güzel ama hepsi bir gün bitecek, tıpkı insanlar ve insanların yarattığı tüm güzellikler gibi.'' onu en iyi stefan zweig anlatmıştır. zweig'in 1927'de münih devlet tiyatrosu'nda şairane ve sezgisellikle yoğrulmuş bir dille yaptığı konuşma müthiştir… alman romantizminin zirve noktalarından biri benim için. stefan zweig bile dehası karşısında ürperiyor. stefan zweig, rilke için şöyle der: "bugün biz almanya’da şair dediğimiz zaman hâlâ onu düşünmekteyiz." Rilke böyleydi işte… şairin ölümü bile hayatı kadar hüzünlüdür. bir gün, bir dostunun şatosu olan muzot'da kalırken, madame eloui bey adında güzel bir mısırlı kadın geliyor ozanı görmeye, şiirlerine tutkun bir kadın. rilke seviniyor, ona gül toplamak için şatonun bahçesine geçiyor. eline diken batıyor gül koparırken. ağrı artınca, hekime görünüyor. ilerlemiş durumda kan kanseri olduğu anlaşılıyor. iki ay sonra da ölüyor. mezartaşına kendisinin özellikle hazırladığı şu mısralar yazılıyor:
"gül, ey saf çelişki, nice gözkapağının altında/hiç kimsenin uykusu olmamanın/ sevinci."
İnsanın Anlam Arayışı kitabından bir alıntı. Bu platformun en sevdiğim yanı bu işte hayatını merak ederken burada denk gelmek çok mutlu etti beni. İnanılmaz etkilendim muhakkak okuyacam 🌸