Dikkat! Bol spoiler içerir. "Simerenya... Öyle bir dünyanın hasreti imkanının delili değil miydi?" (301 s.) Yoksa Ferhat'ın da dediği gibi bulutlarda mı geziyordu Samim? Varsayalım ki gezinsin bulutlarda anlıyordu neticesinde seni, beni, Meral'i ve diğerlerini. Bu bile yetmez miydi Simerenyayı yaşatmaya? Neden anlamaz insan Samim'i ve nicesini. Anlamak... Anlamak, evvela insan ruhunu. Çabasının dahi mukaddes sayıldığı bu eylem üzerine serilmiş romanımıza, felsefe de özenle işlenmiştir. Resmî, musikiyi, şiiri harmanlayarak çirkin zıtlıkları müthiş bir nahiflikle aktarmış anlatıcımız. Romanın ilk cümlesi: "Cesareti yoktu." aslında bir karakter üzerinden diğer karakterlere ve topluma bir eleştiri olmalıydı. "Cesareti yoktu." cesaretimiz yoktu evet. Duymak yerine dinlemeye, bakmak yerine görmeye, dokunmak yerine hissetmeye... Evet cesaretimiz yoktu: İnsan ruhunun derinliklerine inmeye. Neydi bizi tutan boğulma korkusu mu? Oysa insan suyunu içinde taşır. Bakar ki yüzen yok o zaman dalgalanır, taşırır. Meral gibi... Yandı Meral. Yandı. İçinden taşan su söndüremedi yangınını. Samim'in kulaçları tatmin etmedi onu. Küçük bir havuzdu o, kendini okyanus sanardı. Kül oldu Meral. Duman sardı her yanını. Onu yine yalnız Samim anladı. Öldü mü? Kaldı mı? Bilinmez. Pek de ehemmiyeti yoktu artık. Samim'in kulaç atmayı bıraktığı bu küçük havuzun suları çekilmişti çoktan. O da bilirdi de kendini, bilmezden gelirdi. Ona anlam katan Samimdi. Yazar Meral'i yalnızca yazdı. Onu yaşatan Samimdi. Yandı Meral. Alev aldı. Onu yalnız Samim anladı. Yalnız Samim. Ve sayfalar tükendiği vakit anlıyor insan, yalnız olan bizler değil: Ben ve Samim.