Gerekli çalışmalara 1969 yılında, batı Colorado'daki Rangely Petrol sahasında ABD Jeoloji Araştırmaları Dairesi'nce (U. S. Geological Survey) başlandı. Petrol kuyuları deney bölgesinde zaten bulunmaktaydı; ve bu nedenle su, kuyulara düzenli olarak basılıp çekilebiliyor ve yerkabuğunu oluşturan kayanın gözenek basıncı ölçülebiliyordu. Aynı zamanda, yerel deprem etkinliğindeki değişimleri izlemek üzere bir sismograf ağı özel bir düzene göre yerleştirilmişti. Sonuçlar, Şekil 4.7'de sergilendiği gibi, pompalanan sıvı miktarıyla yerel deprem etkinliği arasında olağanüstü bir ilişki gösteriyordu. Gözenek sıvı basıncı belli bir düzeye erişince (bu durumda 1,1 x 10' Paskal) deprem etkinliği artıyordu. Su çekilmesi nedeniyle basınç düşünce deprem etkinliği azalıyordu. Burada şunu bir kez daha vurgulamak gerekir: Rangely'deki kuyular daha önceden var olan fayları kesip geçmişti ve önceki yıllar boyunca meydana gelen küçük yerel depremlerden anlaşılacağı gibi bölgedeki yerkabuğu zaten belirli bir tektonik gerilim altındaydı.
Denver ve Rangely araştırmaları böylece, yerkabuğunun derinliklerindeki ani kırılmaları tetiklemede suyun yaşamsal önemini göstermiş oluyordu. Bu araştırmalar ayrıca, deprem denetimi düşüncesinin yolunu da açtı. Önerilerden biri, doğal depremlerin özellikle tehlikeli olduğu bir bölgedeki faylara derin kuyulardan su basmaktı. Böylece küçük deplemlerin oluşması sağlanabilir ve dolayısıyla o çevredeki yerkabuğunda birikmiş gerilim enerjisi miktarı azaltılabilir ve büyük bir deprem olma olasılığı düşürülebilirdi. Doğa kuvvetleriye bu biçimde oynamanın kendisi doğal olarak tehlikelidir: Eğer büyük aktif bir fay boyunca denetime kalkışılırsa, sonuçları özellikle yıkıcı olabilir. Fakat, büyük bir baraj gibi, ilerde önemli bir yapı inşa edilecek bir alanda su pompalayarak yerkabuğu kayalarının "gerilimini alma" bu riske değebilir. Bu tür düşsel tasarımlar gelecekte bir gün işe yarayan önlemler olarak uygulamaya konabilir.
Sayfa 117 - TÜBİTAK Yayınları - Çeviri: Ülkü Tansel - II. Basım, 2008 • Yüzeyin Altındaki Kayalara Suyun EtkisiKitabı okudu
·
106 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.