Ebû Osmân el-Câhız 777-869 yıllarında Abbâsîler devrinde yaşamış meşhur Arap edibi ve düşünürüdür. Birçok şeyi akla göre değerlendiren, aklı yanılmaz bir ölçü olarak kabul eden ve fırkalar içerisinde akla en çok değer veren mezhep olarak kabul edilen Mûtezile mezhebinin büyük müçtehitlerinden ve kelâmcılarından biri olup yeni bir kelâm mektebi
