Oyun teorisindeki en ünlü senaryolardan biri "mahkûm ikilemi”dir. Burada, birlikte suç işlemekle suçlanan iki kişi ile ayrı ayrı görüşülür. İkisine de aynı seçenekler sunulur: İtiraf etmek veya sessiz kalmak. Eğer biri itiraf eder ve diğeri sessiz kalırsa itirafçının serbest bırakılacağı, diğerinin on yıl hapse mahkûm edileceği bilgisi verilir. Her ikisi de sessiz kalırsa ikisine de birer yıl hapis cezası verilecektir. Her ikisi de itiraf ederse her biri beş yıl alacaktır.
Matematiksel olarak en uygun seçim her ikisinin de sessiz kalmasıdır. Ancak oyun teorisi, sadece birinin sessiz kalıp en yüksek cezayı alma riskine girmektense temize çıkmak umuduyla her ikisini de itirafa sürükleyen şeyin insan bencilliği olduğunu öne sürmektedir. Bu nedenle en uygun seçim belirgin olan değildir; ikilem sürekli tekrarlanırsa katılımcılar işbirliği yapmayı öğrenebilir.