Nevrotik hastalarla, insanlığın eski çağlarında, yabanıl ve vahşi dönemlerindeki totemizm ve bunun bir sonucu olarak da tabu kısıtlamaları arasında analoji kuran bir kitap. Freud’un temellerini, psikanalitik bulgularından hareketle fazlaca varsayım üzerine kurduğu bu analojideki esas amacın obsesif nevroz hastalarının çözümlenmesinde arkaik saiklerin mi etkili olduğu yoksa hastalığın semptomlarından hareketle totemizmin kökenlerine mi inilmek istendiği konusu ortada kalıyor. Bu müphemlik, konuların iç içeliğinde belki çok önemli olmasa da, yazarın kurduğu rasyonalitenin, totem ve tabunun kökenlerinin araştırılmasında salt etnolojilik bir dizi varsayımdan ziyade bilinçdışı psikolojinin anlaşılmasının da burada etken hatta baş aktörlerden biri olabileceğine olan vurguyla geri planda kalıyor. Friedrich Engels’in “Ailenin, Özel Mülkiyetin ve Devletin Kökeni” adlı kitabını, “Totem ve Tabu”’nun öncülü olarak okuyanlar, Freud’un, ilkellerin ensest ilişkileri kendileri için mutlak bir korkuya dönüştürmesine bağladığı ve bu yüzden de sıklıkla egzogami üzerine sebep-sonuç yaparak temellendirdiği varsayımlarında, aynı çağın egzogami kadar yaygın bir başka toplumsal yapılanması olan endogamiden kitap boyu tek bir sefer bile bahsetmediğini farkedeceklerdir. Freud’un bu seçimini, kendi tezini güçlendirmek adına bilinçli şekilde mi görmezden geldiği yoksa aslında esas derdinin nevrozun arkaik nedenlerinde yada çözümlemelerinde endogaminin bir yerinin olmadığını düşündüğü ve bu yüzden de kendi bağlamı dışında mı bıraktığı necip okurun takdiri. Totemizmin, önce paganizm sonra hristiyanlıkla arasındaki geçiş noktalarına ilişkin tespitler ise bir çok okura şüphesiz ilgi çekici gelecektir. Tek başına eser, kendi mantığını kitap boyu konunun uzmanı isimlerden alıntıladığı kısımlarla desteleyen ve uçtan uca bakıldığında da okura - etnoloji, psikoloji, nominalizm yada kült oluşumlar hakkında pek bilgi sahibi olmasa bile- belli bir fikri kendi rasyonelliği ölçüsünde geçirmeyi başaran bir kitap.

Totem ve TabuSigmund Freud · Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları · 20216bin okunma

·

37 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Gokhan Unverdi