Geçmişe Mazi Bazı kısımlarda alıntılar yaptım. İyi okumalar dilerim. Kitap okuma isteğimin köreldiği bu günlerde kitaplığımdaki kitapların beni seçerek alıntı paylaştırması hadisesi yaşanıyordu. Tamda o esnada Feride beni çağırdı. Neden bana bir inceleme yapmıyorsun eski dostum? Eskiden çok eskiden... Genç ve güzel bir öğretmen vardı. İsmi Feride idi. Küçük yaşlarında annesini kaybetmişti. Babası ise subay idi. Babaannesinin yanında yaşıyordu. Günlerden bir gün babaannesinin de ölümü üzerine "Notre Dame de Sion" Fransız yatılı okulunda okumaya başladı. Feride çok yaramazdı, çok haylazdı. Yaramazlıkları yüzünden arkadaşları, okulda, ona "Çalıkuşu" lakabını takmıştı. Feride, yaz tatillerini Besime teyzesinin köşkünde geçirirdi. Yine bir yaz tatilinde Kâmran ile tanışmıştı. Birbirlerini sevmişlerdi ve nişanlanmışlardı. Ama işler onlar için pek iyi gitmemişti. Kâmran' nın başka bir kızla ilişkisini öğrenmişti Feride. Feride, bu olay üzerine Anadolu'ya ana kucağına doğru kaçmıştı. Anadolu'nun çeşitli yerlerinde öğretmenlik yapan Feride, idealist bir eğitimciydi, gözü karaydı. Dediğini yapıyor, önündeki engelleri aşıyordu. Ancak gittiği yerlerde güzelliği de başına bela oluyordu; hakkında çeşitli dedikodular çıkaran insanlarla da uğraşmak zorunda kalıyordu. Aynı zamanda da Kâmran'ı unutmaya çalışıyordu. "Ben sadece senden değil, senin olduğun yerlerden de nefret ediyorum." Bir hatıra defteri olarak düzenlenmiş olan romanda Feride, kendisine yabancı bir şehirde, bir otel odasında anılarını yazarken geriye dönerek, çocukluk ve ilk genç kızlık dönemlerini anlatıyor biz okuyuculara. Romanın geri kalanını sizlerin okumasını salık veririm. Zira gerçekten okunması gereken hatta başucu kitabı yapılması gereken nadide bir eser. Benim için bir başka önemi ise şudur: Ruşen Eşref (Ünaydın)'in 1918 yılında "Yeni Mecmua" nın "Çanakkale Özel Sayısında yayımlanan "Anafartalar Kumandanı Mustafa Kemal'le Mülakat" röportajında: "Siirt Milletvekili Mahmut Bey'in günlük notlarından öğrendiklerimiz ise şunlar : "21 Ağustos 1922-Akhisar.. Düşmanda bir hassasiyet var. Bizim tarafta fevkalade bir hareket, bir şey olduğunu hissetmiş gibi.. Temenni edelim ki asıl hedefi keşfetmemiş olsun. İki gündür Paşa, 'Çalıkuşu'nu okuyor. Öyle beğendi ve sevdi ki.. Büyük hareketlerin arifesinde böyle bir şey okumak da çok dinlendirici.." "22 Ağustos 1922-Akhisar.. Bugün de buradayız. Paşa, daireden çıkmadı. Akşama kadar 'Çalıkuşu'nu okudu. Çok memnun oldu ve takdir etti.." Büyük Taarruz öncesi gündüz cephede hazırlıkları yönetirken, akşamları da çadırında bu romanı okumuştur. Hatta bitirdiğinde şöyle demiştir. "Biliyor musunuz, dün gece Reşat Nuri Bey’in Çalıkuşu romanını okudum, çok beğendim. İhmal edilmiş Anadolu’yu, genç bir hanım öğretmenin yaşadığı zorlukları ne güzel anlatmış. Cidden muvaffak olmuş. İsmet Paşa’ya da vereceğim. Sonra da sizler okuyun” demiştir. Bir başka bakış açısına göre ise "Feride" bizlerdik. Çünkü Reşat Nuri Güntekin, Anadolu'nun yoksulluğunu ve eksiklerini "gerçekçi" bir bakış açısıyla eserine yansıttı. Babasının mesleği ve öğretmenliği dolayısıyla Anadolu'yu gezip görmüş olmasının bu bakış açısını geliştirmesinde büyük katkısı vardı. Romanda dönemin Anadolu insanının düşünüş tarzını da gerçekçi bir bakış açısıyla görmekteyiz. Son olarak benim için çok önemli bir kitap olan Çalıkuşu'nu ve "Gülbeşeker 'i" yıllar sonra hatırlamak bugüne nasip oldu. Anılarımda her teneffüs okuldaki ağaca tırmanan ve daldan dala atlayan o küçük kızın Gülbeşeker olma hikayesi olarak kalacaksın. Başucu kitaplarım arasında ve anılarımda daima yer bulacaksın Gülbeşeker. "Seninle artık iki düşman bile değiliz, birbirini hiç, ama hiç görmeyecek iki yabancıyız." “Allah’ın emriyle, peygamber’ in kavliyle seni kendime alırdım.” "Kalanlar unutursa gidenler ölür esasen." "- Ben dün akşam mühim bir karar verdim. - Neye? - Yaşamaya. - Bu ne demek? - Gayet sade, kendimi öldürmemeye." Vesselam.