Albert Einstein 15 Mart 1879’da Güney Almanya’da, Suabiya Alplerinin eteklerindeki Ulm şehrinde doğdu. Doğduğu ev olan Bahnhofstrasse 135 Numara, II. Emperyalist Paylaşım Savaşı sırasındaki bir bombardımanda yıkıldı. Küçük bir eiektrokimya fabrikasının sahibi olan babası başarılı bir işadamı değildi. Annesinin dünyası müzikti; özellikle Beethoven’in piyano parçalarını çalmak en büyük tutkusuydu... Ebeveynleri Hermann ve Pauline Koch Einstein dinlerinin gereklerini sıkı sıkıya uygulamasalar da birer Yahudiydi... Einstein’ın doğumundan yalnızca sekiz yıl öncesine yani 1871 yılına kadar Yahudiler tam Alman vatandaşı sayılmıyorlardı; diğer Almanlarla aynı hak ve fırsatlara sahip değillerdi. Hatta yüzyılın başlarında gettolarda yaşamaya ve özel sarı kumaş rozetler takmaya zorlanmışlardı. Bu uygulama Einstein’ın doğumundan yaklaşık 50 yıl sonra Naziler tarafından tekrar uygulamaya kondu... Tabii diğer yandan eğer Einstein 50 yıl sonra doğmuş olsaydı doğumu Almanya’da Nazilerin yükselişine denk gelecekti ve eğer başka bir ülkeye göç edebilecek kadar şanslı olan az sayıda Yahudiden biri olmasaydı bir toplama kampında ölecekti... Ne var ki, çocuğun ilk yıllardaki gelişmesi kaygı vericiydi. Özellikle konuşmadaki gecikmesi aileyi telaşa düşürmüştü. Albert içine kapanıktı; çocukların arasına katılmaktan, oyun oynamaktan hoşlanmıyordu. Okulu sıkıcı buluyor, ezbere dayanan eğitim disiplinine katlanamıyordu... Gimnazyum”da geçen ortaöğrenimi mutsuz ve başarısızdı. Mühendis amcasının özel ilgisi olmasaydı, belki de öğrenimden tümüyle kopacaktı. Amca, yeğene cebir ve geometriyi sevdirdi. Geometri özellikle Albert’i resmen büyülemişti. Einstein, yıllar sonra amcasına borcunu şöyle dile getirir: “Çocukluğumda yaşadığım iki önemli olayı unutamam. ●Birincisi, beş yaşımda iken amcamın armağanı pusulada bulduğum gizem; ●İkincisi, 12 yaşımda iken tanıştığım Öklid geometrisi. Gençliğinde bu geometrinin büyüsüne girmeyen bir kişinin ilerde kuramsal bilimde parlak bir atılım yapabilmesi hiç beklenmemelidir!” Yükseköğrenimini güç koşullara göğüs gererek Zürich Teknik Üniversitesi’nde yapar. Mezun olduğunda iş bulmak sorunuyla karşılaşır. Üniversitede asistanlık bir yana ortaokul öğretmenliği bile bulamaz. Sonunda bir okul arkadışının yardımıyla Bern Patent Ofisi’nde sıradan bir işe yerleşir; ama asıl dünyası olan bilimden kopmaz; çok geçmeden büyüsü bugün de süren devrimsel atılımlarıyla yaratıcı dehasını kanıtlar... Yine de 1932’de Almanya’yı bir daha dönmemek üzere terk etmek zorunda kaldı. Bunun dışında 1879’da doğmak, Isaac Newton’un ve takipçilerinin geleneksel “klasik” fiziğinin yıkılmaya başladığı yüzyılın başında yirmili yaşlarda olmak demekti. Fiziği düzeltmek için bir devrim gerekiyordu ve genelde devrimler, en azından fizik alanındakiler, 30 yaşın altındaki kişiler tarafından yapılır. Yani Einstein tam da olaylara taze bir bakış açısıyla bakabilecek yaştaydı. Yerleşik fizikte kazanacağı ya da kaybedeceği bir şey yoktu. 1905′te Annalen der Physik dergisinde yayımlanan üç çalışmasının her biri, fizik tarihinde bir dönüm noktası sayılabilecek nitelikteydi. ●Bunlardan biri, “fotoelektrik etki” dediğimiz bir olaya ilişkindi... ●Daha az bilinen ikinci çalışma “Brown devinimi” denen bir olayı açıklıyordu. ●1905′in bilim dünyasına yeni bir ufuk açan üçüncü ve en ö-nemli çalışması, özel görelilik (Special Relativity) kuramıdır... Einstein, çağdaş fiziğin egemen akımı dışında kalma pahasına, umudundan hiçbir zaman vazgeçmez. Evrenin nedensel düzenliliği onda bir tür dinsel inançtı. “Seçeneğim kalmasa, doğa yasalarına bağlı olmayan bir evren düşünebilirim belki; ama doğa yasalarının istatiksel olduğu görüşüne asla katlanamam. Tanrı, zar atarak iş görmez!” diyordu. Kuantum mekaniğini yetersiz ve geçici sayan çağımızın (belki de tüm çağların) en büyük bilim dehası, kendi yolunda “yalnız” bir yolcuydu; çocukluğa özgü saf ve yalın merakı, evren karşısında derin hayret ve tükenmez coşkusuyla ilerleyen bir yolcu!

AforizmalarAlbert Einstein · Siyah Beyaz Yayınları · 2020474 okunma

·

386 görüntüleme

Bu yorum görüntülenemiyor

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.