Razi'nin Akıl Şiiri
Akıl peşinde koşmak prangalarda biter,
ve pek çok beşer planı hataya takılır.
Neftlerimiz, bedenlere olan bağ{ılıktan dolayı azap çeker,
çünkü bu Alem sadece acı ve ahmaklık getirir.
Ömür boyu süren araştırmalardan tek elde ettiğim
her çeşit alıntıdan ibarettir.
Pek çok adam ve kudret tanıdım
ki hepsi zirveye ulaşmıştı, sonra yok oldular.
Birçok zirve tırmanıldı,
ardında dağlan bırakan, çoktan göçmş insanlar tarafından.*
Bu şiir Fahreddin er-Razi'nin 606/1210 baharında ölümüne yol açan bir hastalığa yakalanmadan kısa bir süre önce, yaşamının sonlarına doğru kaleme aldığı en iyi bilinen şiirlerinden biridir. Modern bir gözlemci, "Arapça aslı o kadar güzel ve etkili ki, biyografi yazarlarının neredeyse hiçbiri bundan bahsetmeyi ihmal etmedi" diye yazıyor.** Bu satırlar, insan çabalarının, özellikle de "akıl yoluyla bilgi arayışındaki" (ikdamü'l-'ukul) insan çabasının uçup giden yapısı ve beyhudeliğinden şikayet etmektedir.
------------------------------------------------------
* İbn Ebi' Usaybi'a, 'Uyunü'l-enbaa', 2:28 İbn Hallikan, Vefayat, 4:25O;
es-Safedi, el-Vafi, 4:257-58.
Şiirin çok az degişik bir versiyonu için bkz. Razi, Zemmü lezziti'd-dünya, 262. Shihadeh, Teleological Ethics,187, ve Ma'sümi, 'Imam Fakhr al-Din al-Rzi and His Critics", 367, şiirin benim de yararlandığım İng. çevirilerini yaptılar.
** Nasr ''Chapter XXXII'', 654
Sayfa 527 - ALBARAKA KÜLTÜR SANAT VE YAYINCILIK - 1.BASKI - OCAK 2023
·
92 views
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.