Çernişevski'nin devrimcileri halkın kahraman savunucusu olarak resmetmesi okurlarını cezbediyordu çünkü onların durumunu idealleştiriyordu. Uzak geçmişte köylüler, kendi içlerinden çıkanların önderliğinde isyan etmişlerdi (1670'lerde Razin, 1700'lerde Bulavin, 1770'lerde Pugaçev). Ama Pugaçev'in 1775'te yenilmesi ile 1905 devriminin patlak vermesi arasında geçen sürede Rusya'da köylü isyanları yaşanmamıştı. 18. yüzyıl halk hareketleri liderlikten yoksundu ama 19. yüzyıl radikal aydınlar kesimi ise hareketten yoksundu.
Aydınlar kesimi bir sınıf değildir. Sınıfı, sömürüyü merkeze alan iktisadi süreçler ve toplumsal ilişkiler ortaya çıkarır. Aydınlar kesimi, meslek, eğitim ve yaşam tarzına göre tanımlanmış bir toplum katmanından başka bir şey değildir. Bir toplumsal sınıfın (köylülerin ya da proletaryanın, yani sanayi işçi sınıfının) topyekûn seferber olması, toplumu dönüştürebilir. Aydınlar kesiminin böyle bir gücü yoktur. Fikirler ortaya atıp bunları yaymakla ilgilendiklerinden, başta (devlet kurumlarının karşısında) sivil toplum kurumlarının az gelişmiş olduğu yerlerde olmak üzere, çeşitli hoşnutsuzları dile getirecek eleştiriler üretebilirler. Böylece aydınlar kesimi "halkın sesi" haline gelebilirler (ya da öyle olduklarını düşünebilirler). Ama ne kadar etkili olursa olsun eleştiri, çıkar çevrelerinin direnişini alt edecek kadar güçlü toplumsal kuvvetlerle bağlantılı olmadıkça etki yaratamaz. 19. yüzyıl boyunca radikal Rus aydınlar kesiminin karşı karşıya kaldığı açmaz işte buydu.
Sayfa 49 - Yordam KitapKitabı yarım bıraktı
·
45 views
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.