Fazlasıyla içeriği destigim bir inceleme - Sovyet Rusların Moskova'sında geçen bu eser büyülü fantastik ve realizmi karakterler, onların duygusal ve ruhsal durumları, eylemleri ve düşündükleriyle iç içe ustaca geçirebilmiş bir roman. Romandaki usta adlı romanci, İsa ve pontus pilatusu anlattığı bir roman yazmıştır ancak o zamanın sovyetleri din propagondasi yapıldığı gerekçesiyle romanı yayinlatmamiş, dahası ustaya yaptığı baskilar yüzünden usta aklını kaçırmış ve tımarhaneye yatırılmiştir. Burda şöyle bir ayrıntı vermek isterim usta, İsa ve pontus pilatus dönemini anlatırken bütün efsaneleri, dogaustunu ve incili göz ardı etmiş ve olabildiğince gerçekçi bır şekilde bu dönemi anlatmıştır. İsa yahudi tarikatların baskısına uğrayan bilge bir filozoftur ve bir suçlama sebebiyle pilatus yani valinin önüne çıkartılır. Vali bu tanismada ona hayran olur ancak yahudi cemaatinin baskisiyla ona idam hükmü vermek zorunda kalır. Daha sonra onun bu bilge kişiliğinden ürken vali onun efsaneleşmemesi adına tüm önlemleri alır, İsa yani ha nozri çarmıha gerilmiştir, onun cesedini törenlere uygun bir şekilde defneder ve böylece matta levi'yi yani ha nozrinin hayatını ve öğütlerini yazan dostunun gönlünü hoş tutar. Levi sanrilara kapılan, isayı anlayamayan daha çok hisseden bir kişiliktir ona karşı hastalıkli bir sevgisi vardir. Vali, Levi gibi yahudilerin mesih beklentisinin farkindadir ve onu sonraki nesillerin tanrisallaştirmamasi amacıyla ne bır zulüm ne bir baski uygular, zaten hayran olduğu bu adamın cesedine hiçbir saygısızlıkta bulunmaz. Usta vasıtasıyla yazar, okuyucuya burada isanin gerçek hayatinda neler olmuş olabileceğine dair ipuçları vermektedir. Ve bu eserde asıl şaşırtıcı olan gerçeğe dair tek kısmın bu roman parçası olmasıdır, yani demek istediğim kurmacanin içindeki kurmaca gerçekcidir, asıl kurmaca değil. Çünkü asıl kurmaca şeytan ve iblislerin cirit attığı,Moskova'ya indikleri ve burada türlü hilekarliklarla insanları delirttiği onlarla oyuncak misali oynadığı bir romandır aslında. Şeytanla ve yaptıklarıyla karşılaşan insanlar gördüklerinden şüphe etmekte en sonunda aklını kaybetmekte ve timarhanelere düşmektedir. Kitap en başta seytanin yer yüzüne inmesiyle başlar, iki yazar İsa'nin gerçekliği hakkında tartışmakta basit bir halk kurmacasindan çıktığını söyleyip onu reddetmektedirler, şeytan onların yanlarına yaklaşıp acı ve yakın sonlarini fısıldar. Biri ölür diğeri aklını kaçırır, herkese şeytanı ve işbirlikçi ucubelerini anlatmaya çalışır- ayakta insan boyunda yürüyen ve konuşan kediyi görünce delirmiştir-sonra da timarhaneye kapatılır. Şeytan yani woland ve işbirlikçileri şehrin altını üstünü getirir, gösteriler düzenler ve insanları rezil eder, evrakta sahtecilikle insanların hayatlarını karartirlar, masum insanları delirtirler, delirtemediklerini öldürürler. Burada biraz da rejimin yani sovyetlerin eleştirisi bulunmakta aslında, yazar da eseri yazarken okunmamak üzere ve gizlilik içinde yazmaktaydi, kitap ölümünden sonra yayimlanmiştir. Konuya dönecek olursak romanın diğer bir boyutunda da usta ve yasak aşk yaşadığı margarita yaşamaktadır. Usta incelemenin başında anlattigim romanı yayinlatamamiştir ve günden güne sağlığını yitirmektedir ancak margarita ona ve romanına aşıktır ve nerdeyse romanı ezberleyecek bir halde ona yardımcı olmaya çalışmaktadır. Aklı ve kalbinin gösterdiği yolda ilerleyen bu kadın, şeytanla tanışır ve ustayi düştüğü timarhaneden kurtarmak için aklını ve kalbini askıya alarak büyülü maceralara atılır. Böyle üstün bir eseri yazarin sadece kendisi için yazmış olması olağanüstü sanatı doruk noktasinda görebiliyoruz bu sayede. Misal woland'in sahnelerinde alaycı aşağılayıcı ve mizahi bir dil hakim oluyor insanlığın kötü olarak tarif edilen yönleri gösteriliyor sonra da şeytanın gazabına uğrayan insanların zavallı kaderine ortak oluyoruz. Diğer boyutta İsa ve vali arasındaki bilgece diyaloglara, levinin hınçla kitabina yani incili yazmaya başlamasına tanık oluyoruz. Usta ile margarita arasındaki fırtınalı aşka göz atıyoruz birbirleri için her şeyi yapacak bu ikilinin aşkına ve ihtirasina seyirci oluyoruz. Daha anlatamadığım gerçek ile büyülü olanın iç içe geçtiği birçok sahne de cabasi, okuyun kendiniz görün artık dehşet bı eser

Usta ile MargaritaMihail Bulgakov · Can Yayınları · 20197,1bin okunma

··

86 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Mert Barış Görken