Bilgilerimiz üç yola dayanır. Bunlar:
1- İlmel yakîn,
2- Aynel yakîn,
3- Hakkal yakîn.
Yakîn; gerçeğe uygun ve herhangi bir şüpheye mahal bırakmadan sabit ve
kesin bir inanış demektir. Kesin bilgi, şüphesiz inanıştır.
İlmel yakîn, sağlam biliştir. O bilginin doğruluğundan hiç şüphe edilemez
oluş şeklidir.
Aynel yakîn; göz ile görür derecesinde, müşahede ederek bilmektir.
Hakkal yakîn ise; tadarak, yaşayarak bilmektir.
Büyük müessir Elmalılı Hamdi Yazır merhum buna ölümü misal verir.
“İnsanların ölümü bilişleri üç mertebedir:
Birincisi: Her aklı olan, emsalinin ölümünden istikrar ve kıyas yoluyla
kendisinin de öleceğini seksiz ve şüphesiz bilir ki bu ilmül yakîndir.
İkincisi: İhtizar halinde melâikeyi açıkça görmesiyle ölümünü bilir ki bu
da aynül yakîndir.
Üçüncüsü, tam öldüğü andaki biliştir ki o da hakkal yakîndir.” (Hak Dînî
Kur’ân Dili: 8/6056)