Çok eşlilik (poligami/teaddüd-i zevcât), yani erkeğin aynı anda birden fazla kadınla evlenmesi insanlık tarihinde bilinen ve uygulanan bir kurumdur.
İslâm hukuku da belirli şartların ve gerekçelerin bulunması halinde çok eşlilik kurumunu bir ruhsat hükmü olarak kabul etmiş ve bunun sayısını dört ile sınırlandırmıştır.
İslâm hukukunda çok eşlilik, mubah kılınmış olmakla birlikte her erkeğin keyfine göre kullanabileceği mutlak bir hak da değildir. Nitekim ilgili naslar incelendiğinde İslâm hukukunda çok eşliliğin mubah/meşru olabilmesinin; “eşler arasında adaleti gözetmek” ve “eşlerin nafakasını temin etmeye güç yetirebilmek” olmak üzere iki temel şarta bağlandığı görülmektedir. Diğer taraftan İslâm hukukunda çok eşliliğe ruhsat veren bireysel veya toplumsal bazı özel durumlar (şartlar/sebepler) üzerinde de durulmuştur.
İslam hukukunda çok eşlilik hakkının kullanılabilmesi ile ilgili doktrinde yer alan şartlar ve gerekçeler birlikte değerlendirildiğinde bu hakkın kullanılmasının şu üç temel şartın bulunmasına bağlandığını söylemek mümkündür;
(1) Eşler arasında adalete riayet etmek,
(2) Eşlerin nafakasını temin edebilecek yeterli mali güce/imkâna sahip olmak,
(3) Ferdi veya toplumsal ihtiyaç veya zaruretin bulunması.
Buna göre; İslâm hukukunda çok eşlilik, bireysel ve toplumsal bazı ihtiyaç ve zaruretler çerçevesinde karşılıklı rızaya dayalı olarak mubah kılınmış ahlakî ve hukukî bir kurum olmaktadır.
Dolayısıyla erkekler, mevcut eşlerinin üzerine ikinci bir kadın ile evlenmek zorunda olmadıkları gibi, kadınların da ikinci bir eş olarak evli bir erkek ile evlenmeye hayır deme hakları vardır.
··
995 görüntüleme
Lütfen bu konuyu artık daha fazla uzatmayalım arkadaşlar.
İki de bir İslâmiyeti yanlış anlıyorsunuz.
Bu benim zoruma giden etmenler arasında.(bir müslüman olarak)
İslâmîyyet insanın fıtratına o kadar uygun bir din ki... Tarif edilemez...
Kısacası;
Ben x kişisi ile evlendim, y kişisi ile evlenmek istiyorum. X kişisinin rızası olmadan y kişisi ile evlenirsem bu İslâmiyete uymaz!
Kaynakça:
Abdülkadir, Muhammed el-Arûsî. Efʿâlü’r-rasûl ve delâletühü ale’l-ahkâm. Cidde: Daru’l-müctemâ’ li’n-neşr ve’t-tevzî’, 1991.
Abdüllâvî, Beşir el-Mekkî. Sultatü veliyyi’l-emr fi takyîdi’l-mubâh. Beyrut: Dâru Mektebeti’l-Maârif, 2011.
Ahmed Naim, (Babanzâde). “Taaddüd-i Zevcât İslâmiyet’te Men Olunabilir mi imiş?: Mansurizâde Saîd Beyefendi’ye”. Sebilü’r-Reşad [Sırat-ı Müstakim]11/298 (15 Mayıs 1329/1330): 216-221.
Akdaş, Hayrunnisa. II. Meşrutiyet Dönemi Fikir Akımlarının Taaddüd-i Zevcât Konusundaki Tartışmaları. Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi, 2016.
Akgündüz, Ahmet. Eski Anayasa Hukukumuz ve İslâm Anayasası. İstanbul: Timaş Yayınları, 1995.
Akgündüz, Ahmet-Cin, Halil. Türk-İslâm Hukuk Tarihi. 1-2. İstanbul: Timaş Yayınları, 1990.
Akseki, Ahmed Hamdi. “İslamiyet ve Teaddüd-i Zevcât”. Osmanlıdan Cumhuriyete İslam Düşüncesinde Arayışlar. 271-313. İstanbul: Rağbet Yayınları,1999.
Akyıldız, Ali. “Tanzimat”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 40: 1-10. Ankara: TDV Yayınları, 2011.
Ali, Kevser Kâmil-Öğüt, Salim. “Çok Evlilik”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 8: 365-369. Ankara: TDV Yayınları, 1993.
Âlim, Abdüsselam Muhammed eş-Şerif. Nazariyyetü’s-siyaseti’ş-şer’iyye: ed-davâbit ve’t-tatbîkât. Bingazi: Camiatü Karyûnûs, 1996.
Ansay, Sabri Şakir. Eski Aile Hukukumuza Bir Nazar. Ankara: İstiklal Matbaacılık ve Gazetecilik Kollektif Ortaklığı, 1952.
Ansay, Sabri Şakir. Hukuk Tarihinde İslâm Hukuku. İstanbul: Ajans Türk Matbaası, 1958.
Apaydın, H. Yunus. “Nikâh Akdinin Mahiyeti ve İmam Nikâhı Uygulaması”. Erciyes Ünv. Sosyal Bilimler Enst. Dergisi 9 (2000): 371-380.
Apaydın, Yunus, “İrade Beyanı”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi 22: 387-388. Ankara: TDV Yayınları, 1993. Apaydın, H. Yunus. İslam Hukuk Usulü. Ankara: Bilay, 2017.
Aras, Mehmet Özgü. “İslâm’a Göre Çok Evlilik”. Selçuk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 24 (2007): 183-188.
Arsal, Sadri Maksudi. Umumi Hukuk Tarihi. İstanbul: İstanbul Matbaacılık, 1948.
Atar, Fahrettin. Fıkıh Usûlü. İstanbul: MÜİFV Yayınları, 1996.
Attâr, Abdünnâsır Tevfîk. Teaddüdü’z-zevcât mine’n -nevâhî’d-dîniyye ve’l-ictimâiyye ve’l-kānûniyye. Kahire: eş-Şirketü’l-Mısriyye li’tıbâati ve’n-neşr, 1972.
Aydın, M. Akif. İslâm-Osmanlı Aile Hukuku. İstanbul: MÜİFV Yayınları, 1985.
Bardakoğlu, Ali. “Haramlar ve Helaller”. İlmihal (İslâm ve Toplum), 1-2. 29-193. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2002.
Beşer, Faruk. Güncel Meseleler Dini Çözümler. İstanbul: Nun Yayıncılık, 2008.
Bilmen, Ömer Nasuhi. Hukuk-ı İslâmiyye ve Istılahât-ı Fıkhiyye Kâmûsu. 1-8. İstanbul: Bilmen Yayınları, 1985.
Carullah, Musa. Kur’an-ı Kerim Âyetlerinin Nurları Huzurunda Hatun. Yay. Haz: Mehmet Görmez. Ankara: Kitabiyat Yayınları, 1999.
Cessâs, Ebu Bekir Ahmet b. Ali er-Râzî. Ahkāmü’l-Kur’an. 1-4. thk. Muhammed Sadık Kamhâvî, Beyrut: Dâru ihyâi’t-türâsi’l-Arabî, 1985.
Cin, Halil. Eski Hukukumuzda Evlenme. Ankara: Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, 1974. Çağrıcı, Mustafa. “Adalet”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi 1: 341-343. Ankara: TDV Yayınları, 1988.
Çağrıcı, Mustafa. “İslâm Ahlakı”. İlmihal (İslâm Ve Tolum), 1-2. 493-558. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2002.
Dalgın, Nihat. İslâm Hukukunda Boşama Yetkisi. Samsun: Etüt Yayınları, 1999.
Debûsî, Ebî Zeyd Ubeydullah b. Umer b. Îsâ. Takvîmü’l-edille fî usûli’l-fıkh. thk. Şeyh Halil Muhyiddin el-Meys. Beyrut: Dâru’l-kütübi’l-ilmiyye, 2007.
Demircan, Adnan. “Câhiliye ve Hz. Peygamber Döneminde Çok Kadınla Evlilik”. İstem 1/2 (2003): 9-32.
Demircan, Ali Rıza. “Çok Eşlilik”. Hz. Peygamber ve Aile Hayatı. Yay. Haz. İsmail Lütfi Çakan. 248-251. İstanbul: İlmi Neşriyat, ty.
Demircan, Ali Rıza, “Ailede Cinsel Hayat”. Aile ve Eğitim-Tartışmalı İlmi Toplantı- (24-25 Nisan 2010). 133-153. İstanbul: 2010. Durmuş, Abdullah. “Ahmed Hamdi Akseki’nin Birden Fazla Evlilik (Çok eşlilik) Konusundaki Yaklaşımı”. İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 32 (2015): 251-276.
Ebû Ceyb, Sa’dî. Mevsûatü’l-icma’ fi’l-fikhı’l-islâmî. 1-2. Dımeşk: Dâru’l-fikr, 1984.
Ebû Zehra, Muhammed. el-Ahvâlü’ş-şahsiyye, Kâhire: Dâru’l-fikri’i-Arabî, 1957.
Ebû Zehra, Muhammed. el-Muhâdarât fî akdi’z-zevâc ve eseruh. Kahire: Daru’l-fikri’l-arabî, 1971.
Ebû Zehra, Muhammed. Tanzîmü’l-üsra ve tanzîmü’n-nesl. Kahire: Daru’l-fikri’l-arabî, 1976.
el-Mevsûâtü’l-fıkhiyye. “Nikâh”. Vizâratü’l-evkâf ve’ş-şuûni’d-dîniyye. 41: 205-355. Kuveyt: 2002. Elmalılı, Muhammed Hamdi Yazır. Hak Dini Kur’ân Dili. 1-10. İstanbul: Eser Neşriyat, 1979.
Erbay, Celal. “Nafaka”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 32: 282-285. Ankara: TDV Yayınları, 2006.
Erdoğan, Mehmet. İslâm Hukukunda Ahkâmın Değişmesi. İstanbul: MÜİFV Yayınları, 1990.
Erdoğan, Mehmet. Fıkıh ve Hukuk Terimleri Sözlüğü. İstanbul: Rağbet Yayınları, 1998.
Fatma Aliye-Mahmud Esad. Çok Eşlilik (Teaddüd-i Zevcât). Haz: Firdevs Canbaz. Ankara: Hece Yayınları, 2007.
Hamidullah, Muhammed. “Müslümanlarda Hukuk Felsefesi”. trc. İ. Kâfi Dönmez. İslâm Medeniyeti 4/4 (1980): 19-34.
Heyet. Hz. Peygamber ve Aile Hayatı, Yay. Haz. İsmail Lütfi Çakan. İstanbul: İlmi Neşriyet (İSAV), 1989.
İbn Âşûr, Muhammed Tahir. et-Tahrîr ve’t-tenvîr. 1-30. Tunus: Dâru’-Tûnisiyye, 1984.
İbn Kayyim el-Cevziyye. Zâdü’l-meâd fî hedyi hari’i-ıbâd, thk. Şuayb el-Arnavut-Abdülkadir el-Arnavut. 1-4. Beyrut: Müessesetü’r-risâle, 1994.
İbn Kudâme, Muvaffaküddin Abdullah b. Ahmed el-Makdisî. el-Muğnî. 1-15. thk. Abdullah b. Abdülmuhsin et-Türkî-Abdülfettah Muhammed el-Hulüv. Riyad: Dâru Âlemi’l-kütüb, 1997.
İbn Rüşd. Bidâyetü’l-müctehid ve nihâyetü’l-muktesid. 1-2. Beyrut/Kahire: Dâru’l-ceyl-Mektebetü’l-külliyeti’l-ezheriyye, 2004.
İbnü’l-Arabî. Kadı Ebu Bekir. Ahkâmü’l-Kur’ân. 1-4. thk./tlk. Muhammed Abdülkadir Ata, Beyrut: Dâru’kütübi’l-ilmiyye, 2003. İncegül, Sümeyye. Tanzimat’tan Günümüze Çok Evlilik Tartışmaları. Yüksek Lisans Tezi. Erciyes Üniversitesi, 2008. Kal’acî, Muhammed Ravvâs-Kuneybî, Hamid Sâdık. Mu’cemü lüğati’l-fukahâ. Beyrut: Daru’n-nefâis, 1985.
Karaman, Hayreddin. “Adalet (Fıkıh)”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 1: 343-344. Ankara: TDV Yayınları, 1988.
Kanlıdere Ahmet. “Musa Carullah”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 26: 214-216. Ankara: TDV Yayınları, 2002.
Karaman, Hayreddin. Anahatlarıyla İslâm Hukuku. 1-3. İstanbul: Ensar Neşriyat, 2011.
Karaman, Hayreddin. İslâm’da Kadın ve Aile. İstanbul: Ensar Neşriyat, 1994.
Kevserî, Muhammed Zâhid. Makālâtü’l-Kevserî. Kahire: el-Mektebetü’t-tevfîkıyye, ty.
Köse, Saffet. İslâm Hukukunda Hakkın Kötüye Kullanılması. İstanbul: MÜİFAV Yayınları, 1997.
Köse, Saffet. “Aile Hukuku”. İslâm Hukuku El Kitabı. edt. Talip Türcan. 437-533. Ankara: Grafiker Yayınları, 2012.
Kurtubî, Ebû Abdillah Muhammed b. Ahmed el-Ensârî. el-Câmi’ li ahkâmi’l-Kur’ân. 1-24. thk. Abdullah b. Abdulmuhsin et-Türkî. Beyrut: Müessesetü’r-risâle, 2006.
Mansurizâde Saîd. “Taaddüd-i Zevcât İslâmiyette Men Olunabilir”. İslâm Mecmuası 1/8 (İstanbul 1330): 233-238.
Mansurizâde Saîd. “Teaddüd-i Zevcât Münâsebetiyle (Efkâr-ı Umûmiyyeye)”. İslâm Mecmuası 1/11 (İstanbul 1330): 329-330.
Mansurizâde Saîd. “Cevâzın Ahkâm-ı Şer’iyyeden Olmadığına Dâir”. İslâm Mecmuası 1/10 (İstanbul 1330): 295-303.
Medkûr, M. Sellâm. Nazariyyetu’l-ibâha inde’l-usuliyyîn ve’l-fukâhâ. Kahire: Dâru’n-Nehdati’l-Arabiyye, 1984.
Mergînânî, Ali b. Ebî Bekr. el-Hidâye şerhu Bidâyeti’l-mübtedî. 1-4. İstanbul: Kahraman Yayınları 1986.
Ortaylı, İlber. Osmanlı Toplumunda Aile. İstanbul: Timaş Yayınları, 2016.
Osmanlı Hukuk-ı Aile Kararnamesi. Yay. Haz. Orhan Çeker, Konya: Mehir Vakfı Yayınları, 2012.
Öztürk, Mustafa. Cahiliyeden İslâmiyet’e Kadın. Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 2012.
Reşid Rıza, Muhammed. Tefsîrü’l-Menâr/Tefsîru’l-Kur’ân’il-Hakîm. 1-12. Mısır: Matbaatü’l-Menâr, 1328 h.
Reşid Rıza, Muhammed. Hukûku’n-nisâ fi’l-İslâm. Beyrut: el-Mektebetü’l-islâmî, 1984. Seyyid Bey, Muhammed. Fıkıh Usulü (Giriş). Yay. Haz: Hasan Karayiğit. İstanbul: Düşün Yayınları, 2010.
Sibâî, Mustafa. el-Mer’e beyne’l-fıkhi ve’l-kānûn. Beyrut: el-Mektebetü’l-islâmî, 1999.
Şaban, Zekiyyüddin. İslâm Hukuk İlminin Esasları (Usûlü’l-fıkıh). trc. İbrahim Kâfi Dönmez. Ankara: Diyanet Vakfı Yayınları, 2015.
Şelebî, Muhammed Mustafa. Ahkāmü’l-üsre fi’l-İslâm. Beyrut: Dârü’n-Nehdati’l-Arabiyye, 1977.
Şirbînî, Şemsüddin b. Muhammed b. el-Hatîb. Muğni’l-muhtâc. 1-4. Beyrut: Dâru’l-ma’rife, 1997.
Topaloğlu, Bekir. İslâmda Kadın. İstanbul: Yağmur Yayınları, 1990.
Ulaş, Semra. “İslâm’da Çok Kadınla Evlilik”. İslâmî Araştırmalar 4/1 (1992): 52-63.
Yalçın, İsmail. “Günümüz İslâm Aile Hukuku Kanunlarında Çok Eşlilik Üzerindeki Sınırlamalar”. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi 6/3 (2017): 1707-1725.
Yıldırım, Mustafa. “Nisa Suresi 3. Ayet Bağlamında Çok Eşlilik Meselesi”, Dinlerde Nikâh Milletlerarası Tartışmalı İlmi Toplantı (İzmir 06-08 Nisan 2012), 533-546. İstanbul: 2012.
Zerkā, Mustafa Ahmed. el-Medhalü’l-fıkhî’l-âmm/el-Fıkhu’l-İslâmî fi sevbihi’l-cedîd. 1-3. Dimeşk: Dâru’l-Fikr, 1968.
Zeydan, Abdülkerim. el-Vecîz fî usîli’l-fıkh. Beyrut: Müessesetü’r-Risâle, 2011.
Zeydan, Abdülkerim. el-Mufassal fî ahkāmi’l-mer’e ve’l-beyti’l-müslim fi’ş-şerîati’l-islâmiyye. 1-11. Beyrut: Müessesetü’r-risâle, 1993.
Zühaylî, Vehbe. el-Fıkhü’l-islâmî ve edilletühû. 1-8. Dımeşk: Dâru’l-fikr, 1989.
Ben fetva veren bir ulema değilim.
Hepiniz gibi okuma yazması olup, araştırıp, okuyan ve dahi insanlara faide sağlamaya çalışan bir nesil isteyenlerdenim...(din, dil, ırk, mezhep farketmeksizin!)
Çok güzel acikladin kardeşim.👏👏👏
İslam birden fazla evliliği getirmemiş, tam aksine cahiliye toplumunda var olan ve hiçbir sınırı bulunmayan evliliklere bir üst sınır belirlemiştir.
İslâm'dan önceki dönemde evlenilen kadınların sayısında herhangi bir sınırlama yoktu. Bazıları ondan fazla kadınla bile evlenirlerdi. Fakat onların artan ihtiyaçlarını karşılayamayınca, yetim yeğenlerinin veya diğer akrabalarının çaresiz yetim kızlarının mallarına el koyarlardı. Bu nedenle Allah evlenilecek kadınların sayısını azami dört kadınla sınırladı ve hepsine adaletli davranma şartını getirdi. Bu ayet-i kerime evlenilecek kadın sayısını arttırmamakta; tam aksine o günkü toplumda çok daha fazla olan sayıya üst bir sınır getirmekte ve ek olarak da adalet şartını olmazsa olmaz bir kural olarak yürürüğe koymaktadır. Birinci eşler ortak istememeleri halinde, evlenme akdini yaparlarken tek evliliği şart koşma hakkına sahiptirler.
Hanımlar İçin Tefsir Dersleri
Umarım herkes bu yazdıklarınızı gerçekten anlar :/
Allah razı olsun
İnşaâllah û teâlâ kardaşım 🤲🏻
Bilcümle razı olsun🤲🏻
1 sonraki yanıtı göster
Toplumsal bazı ihtiyaç ne demek ?
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.