Lauren Elkin New York, Tokyo, Paris, Venedik ve Londra sokaklarında yürüyor. Bir zamanlar kadınların tek başlarına yürüyemedikleri, varlıklarının kabul görmediği sokaklardan yola çıkıp var ve görünür olmanın mücadelesini verdiğimiz meydanlara varıyor. Yok kenarlarında durup bir George Sand’ın günlüğünü okuyor, Virginia Woolf’un oturduğu evin önünden geçiyor, Agnès Varda’nın adımlarını izleyip yerleştiğimiz yerlerin nasıl içimize yerleştiğine bakıyor.
Daha önce yürümekle ilgili üstüne çok da düşünmediğim anlamlar dolduruyor cebime. Yürümek, “ruhlarımızın yerleşmek için içini boşalttığı o kabuksu tabakayı”, evi terk etmek, durağanlık imkanının varlığını hissedene kadar hareket halinde olmak, sokaklarda kaybolmak, ayaklarıyla şehir haritaları çıkarmak, hayatın içinde ve etrafında dolaşmasını hissetmek, bizimle alakası olmayan hayatlara ve konuşmalara misafir olmak; duvarlara, yüzlere, sokaklara bakarken dünyaya dağılmış ipuçlarını toplamak. Kitap okumak gibi değil mi? Nefis
Sadece ünlü isimlerin değil, kendi öz yaşam öyküsünün ayrıntılarını da okuyoruz. Hayatının sıkışıp kaldığı çıkmaz sokakları, adımlarının aidiyet hissetmediği asfaltları, aşklarının peşinden gittiği şehirleri de anlatıyor. İnsana köksüz ya da ait olmakla ilgili sorgulamalar yaşatan ama kitabın bütününe dair kurduğu çerçeveyi bozmayan anılar serpiştiriyor araya. Ve mesela Sein Nehrinin üstündeki köprüye “Burada Cezayirlileri boğduk.” yazan “birisi” de bu kitapta Virginia Woolf kadar kalın fontlarla yazılmış gibi etkileyici geliyor bana.
Bir şehre karakterini kazandıran her şeye, tarihe, siyasete, direnişlere ve sanata dair benim çok ama çok beğendiğim pencereler açmış Elkin. Ama kitabın çatısını kadınlardan kurmuş. Feminizm akıyor oluklardan.
Kurgu dışı bir kitap arıyorum, özgün ve zengin bir içeriği olsun, hem de keyifle okunsun diyorsanız uzanıp raftan kapın bu kızı, yürünür bununla.
Emel Keleş 🌸