Türkçeye "Köktendincilik" Kökten dincilik derken de radikal dinî hareketleri kast eden Fundamentalizm terimi modern çağla beraber hayatımıza giren bir olgu. Fundamentalizm, belli fırkalar ve şahıslar arasında, kutsal olduğuna inanılan yazılara, dogmalara ya da ideolojilere katı bir edebi yorumun uygulanması dayanan bir eğilimdir. Terimin modernizasyonla ortaya çıkmasına şaşırmamak gerekiyor zira çağ geliştikçe dine getirilen yorumlar konusunda bütün dünyada bazı gruplar "o zaman biz de ilk haline döneriz" düşüncesine sahip. Kolay anlaşılması için bir misal getirmek gerekirse, İslam'da Selefilik akımı böyledir. 1400 yıllık tecrübeyi yok sayıp asr-ı saadete dönelim çağrısı elbette geçerli bir şey değil. Bununla beraber biz de selefilerden geri kalmıyoruz. Sünnet-i seniyye dediğimiz şeylerde de "ilk halinde olduğu gibi" zamanı dondurma girişimlerimiz bulunuyor. Bir örnek vermek gerekirse Peygamber Efendimiz misvak kullanırdı diye halen misvak kullanmak mı sünnettir yoksa dişleri temiz tutmak mı? Bu tür düşünceler yüzünden "misvak özlü diş macunları" bile çıkmadı mı? Saf idrak, ilk vuzuh mümkün değildir, Peygamberler kendi yaşadığı çağ içerisinde bile çeşitli güncellemelere gitmişken bu zamanı dondurma girişimleri maalesef her zaman oldu, olacak. Bu"saflık" mefhumu ve onun müdafilerinde genellikle o fikre, o dine yönelik bağlılarının saptığına dair bir görüş hakimdir ve bu ilk vuzuha, başlangıç temellerine, fabrika ayarlarına dönüş arzusuna yol açıyor. Yazımın başında bu bütün dünyada böyle demiştim, İslami bir toplum içerisinde bir Müslüman olarak büyüdüğüm için kendime yakın gelen örnekleri verdim ama köktendincilik çoğu zaman Müslümanlara mal edilmeye çalışılsa da gerçekten öyle midir? Her dinin, her mezhebin hatta her fikrin aşırıcıları vardır. Hindu-Sih vahşetini görüyoruz işte, eserde buna da yer veriliyor ama çok az halbuki bugün dünyada köktendincilik denince benim aklıma Selefi Müslümanlar, Protestan-Evanjelik Hristiyanlar, Mormonlar ya da Haredi Yahudiler gelmiyor bilakis aklımdaki ilk görüntü Myanmar'da, Hindistan'da, Moro'da sokak sokak Müslüman arayarak ellerindeki ilkel aletlerle eziyet ede ede insanları katleden Budist-Hindu teröristler geliyor. Ne yazık ki bu eserde Bharatiya Janata'dan bahsetmiyor, Hindutva'dan yalnızca bir cümle ile bahsediliyor. Eserin konusu sadece Evanjelist-Protestan Köktendinciliği. Bu bir eksik zira konu kapsamı çok dar. İkinci bir darlık da konunun yalnızca Amerika ile sınırlı kalmış olması. Doğru bu tür evanjelist akımlar Amerika dışında pek yaygın değil ama bu fikirleri ihraç ettikleri hiç mi ülke, tarikat, grup, fırka, parti, dernek olmaz? Bu bir diğer eksiklik. Ayrıca eserde yazarın çıkarımlarını göremedim diyebilirim, zaten konu hakkında az sayıda olan yabancı eserlerin tercümesi anlam bütünlüğünü bozmadan birbiri ardına eklenmiş gibi hissettim zira dipnotlara bakıldıkça bunun böyle olduğu derhal belli oluyor. Son olarak yazarın soyadı dikkatimi celp etti. Biraz araştırdım ve sonuç tahmin ettiğim gibi: Albayraklara gelin olmuş. Albayrakları ülkece AKP iktidarında daha yakından tanıdık. Biliyorsunuz Yeni Şafak ve TVNET gibi kanalların sahipleri onlar. Eh onların da fundamentalizm açısından karnesi "pekiyi"lerle dolu. Hoş bir AKİT değiller ama malumlar işte. Bu yüzden böyle bir isimden böyle bir araştırma için "manidar" demekten kendimi alamıyorum.

Hıristiyan FundamentalizmiH. Şule Albayrak · Etkileşim Yayınları · 20077 okunma

·

37 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

İçtihat ve Telakki Azası