Elmi Təcrübənin Çeşidləri: Tanrı Axtarışına Şəxsi Baxış astronom Karl Saqanın 1985-ci ildə Qlazqo Universitetində etdiyi danışıqlarını bir yerə toplayan bir kitabdır. Türk dilinə Tanrının Kapısını Çalan Bilim deyə tərcümə olunub. Həyatdakı ən böyük idollarımdan biri olan Karl Saqan verdiyi bu çıxışlarında əsasən elm və din arasındakı əlaqəni qurmağa çalışır. O sözügedən əlaqələri kosmologiya, fizika, fəlsəfə, ədəbiyyat, psixologiya, mədəni antropologiya, mifologiya, teologiya və s.-dən misallar verərək daha aydın şəkilə salır. Kitabla bağlı danışılası o qədər şey var ki.. Yaxşısı, mən kitabda ən çox bəyəndiyim hissələrdən bir neçəsini sizlərlə bölüşüm. Kitab çox təəsüf ki, hələ Azərbaycan dilinə tərcümə olunmadığından və mən də bu cürə kompleks cümlələri "üstün tərcümə bacarıqları"mla korlamaq istəmədiyimdən Türkçə versiyalarını qeyd edəcəyəm. "Eğer yaratan bir Tanrı varsa, erkek olsun kadın olsun ya da hangi zamirle anılıyor olursa olsun, hiçbir şey bilmeden ve anlamadan tapan kalın kafalı birini mi tercih eder, yoksa, taraftarlarının gerçek evrene bütün giriftliğiyle hayran duyanını mı tercih eder? Bence bilim, hiç olmazsa kısmen, bilgiye dayalı tapmadır. Benim derin inancım şu ki geleneksel anlamda bir tanrı varsa o takdirde bizdeki merak ve zekâ bu tanrı tarafından bahşedilmiştir. Evreni ve kendimizi keşfetme tutkusunu bastırırsak bahşedilen bu armağanları takdir etmekten âciz duruma düşeriz. Öte yandan, eğer geleneksel türde bir tanrı mevcu değilse, o takdirde, merakımız ve zekâmız son derece tehlikeli olan bir dönemde hayatta kalmamızı sağlayan araç gereçler olacaktır. Her iki durumda da öğrenme müteşebbisliği bilimle uyun içindedir; dinle de uyum içinde olmalıdır ve bu insan türünür gelişip iyileşmesi için şarttır."S.29 "Birbirimizi öldürüyoruz ya da öldürmek üzere tehdit ediyoruz; kısmen, sanıyorum, gerçeğe biz kendimiz sahip olamayışımız endişesiyle yapıyoruz bunu; başka birileri değişik bir doktrinle gerçeğe daha çok yaklaşabilir korkusu ile. Bizim tarihimiz, kısmen, uygun düşmeyen efsanelerin birbiriyle ölümüne çarpış masından ibaret. Eğer seni ikna edemiyorsam seni öldüreyim. Bu, senin fikrini değiştirebilir. Gerçeğin tarafımdan algılanışına sen tehdit oluşturuyorsun, özellikle benim kim olduğum ve benim doğamın ne olduğu konusundaki gerçeğe karşı bir tehditsin. Hayatımı bir yalana adamış olabileceğim düşüncesi, alışılmış ve şimdi artık geçerli olmayan, herhangi bir zaman geçerli olmuşsa şayet, bir gerçeğin dış realiteye uymaması, gerçekle örtüşmemesi çok acı bir deneyimdir. Sonuna kadar karşı koymaya çalışacağım. Hayatımı adamış olduğum dünya görüşünün uygunsuz olduğunu görmekten kendimi alıkoymak için elimden ne gelirse yapacağım." S.178 Və indi isə gələk kitabın mənə görə ən vurucu hissəsinə. Çox qəribə şəkildə bu hissəni Türk dilinə düzgün tərcümə etməyiblər. Orijinalı ilə demək olar üst üstə düşmür. Hətta tam tərsinə tərcümə ediblər demək olar. Niyə belədir, heç bilmirəm. Bu səbəbdən tərcüməni əlindən gələn qədər düzəltməyə çalışdım, əsas məğzi özündə saxlasın deyə. "Çağdaş kültürde özellikle çarpıcı görünen bir şey, yakın geleceğe dair ne kadar az iyi huylu vizyonun sunulduğudur. Kitle iletişim araçları her türlü kıyamet senaryosunu, korkunç gelecekleri sunuyorlar. Ve bu kehanetlerde bir tür kendi kendini tatmin eden kehanet olma eğilimindedir. Yirmi, elli ya da yüz yıl sonra aklımızı başımıza topladığımız, bazı şeyleri çözdüğümüz bir dünya çerçevesi sunulduğu ne kadar nadirdir. Bunu yapabiliriz. Bu zorlukların üstesinden gelmekte kaçınılmaz olarak başarısız olacağımızı gösteren hiçbir şey yok. Daha zor problemleri çözdük ve bunu defalarca yaptık." S.181 Hər dəfəsində Karl Saqanın hər hansı bir kitabını bitirdikdə öz-özümə deyirəm ki, "Yox bəs eləmədi. Bir dəfə də oxumalıyam". Bu kitab da onlara istisna deyildi. Gələcəkdə bunu bir dəfə də, hətta təkrar-təkrar oxuyacağım günləri səbirsizliklə gözləyirəm. 10/10

Tanrı'nın Kapısını Çalan BilimCarl Sagan · Altın Kitaplar · 2007873 okunma

·

79 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Tural Qədirov