Yenileşme girişimlerini Lale Devri'ne kadar götürmek mümkünse de ciddi anlamda modernleşme ve yeni düzen (nizam-ı cedid) arayışları, Fransız Devrimi'nin olduğu yıl (1789) tahta geçen III. Selim devrinde başlamıştır.
III. Selim öncelikle Batı'yı analiz etmek ve sorunu tespit etmek için bilim adamlarına raporlar hazırlattı. Batı'ya büyükelçiler göndererek doğrudan bilgi edinilmesini sağladı. Batının yakından takibi için yabancı dil öğrenimini teşvik etti.
III. Selim, somut yenilik bağlamında Nizam-ı Cedid Ordusu'nu kurdu; askeri alanda bir takım yenilikleri hayata geçirdi. Fakat iyice siyasete bulaşmış ve sık sık isyan eden Yeniçeri ordusu, başta yeni ordu fikri olmak üzere III. Selim'in icraatlarını beğenmediği için isyan etti. III. Selim önce tahttan indirildi, daha sonra ise öldürüldü...
III. Selim sadece askeri alanda değil başka alanlarda da bir takım yenilikler peşinde koşmuştur. Ancak bunlar pratik sonuçlara bağlanamamıştır. III. Selim döneminde demokratik siyaset açısından da bir takım olumlu gelişmeler yaşanmıştır...
Örneğin, III. Selim'in, demokrasinin yolunu açan meşveret usulünün gelişmesi ve kurumsallaşması adına yaptırdığı çalışmalar, hem kendi dönemi hem de sonraki dönemler için kazanımdır. Bu usul sayesinde, kararlar artık devlet erkânının katıldığı ve padişahın başkanlık ettiği toplantılarda alınmaya başlanmıştır. Yerel siyaset bağlamında ise, ayan seçimlerine valilerin müdahale etmemesi için kararlar alınmıştır...
III. Selim, modernleşme çabalarında başarılı olamasa da, bir kapının aralanmasını sağladı. Yaptığı atılımlar, II. Mahmut'un yolunu açtı, ona sağlam bir zemin hazırladı. Her iki padişahın yaptıkları Tanzimat devrinin kapısını açmıştır...
Sayfa 15Kitabı okudu
·
26 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.