Tanzimat'ın en önemli sonucu bürokrasinin güçlenmesidir. Tanzimat'tan önce II. Mahmut muktedir bir padişahtı. Tanzimat'ı ilan eden oğlu Abdülmecit hem genç hem tecrübesizdi. Tanzimat'ın verdiği güvenceleri, neredeyse sadece kendilerine tahsis eden bürokratlar, bu dönemde çok güçlü bir konuma yükseldiler. İktidar, padişahtan çok bürokratların eline geçti...
Kimi yorumlara göre, Tanzimat sonrasında bürokrasinin istibdadı (diktatörlüğü) gerçekleşmiştir. Bürokratlar, ahaliden ziyade kendi can ve mal güvenliklerini güvenceye almışlardır... Zaten Ferman'ı bizzat hazırlayanlar da okuyanlar da bürokratlardır...
Devlet yönetiminde başat/hâkim konuma yükselen bürokratlar, yeni bir sınıf oluşturmuştur. Bunlar, gerek Avrupa'yı gerekse Avrupa dillerini iyi biliyorlardı. Bürokratlardan çoğu, bu bilgileri Tercüme Odası'nda, Hariciye Kalemleri'nde ve diplomatik hizmetlerde edinmişlerdir.
Bu dönemde öne çıkan ikinci grup, modern bir okul olarak kurulan Harbiye'den yetişen, Batıyı ve Batı dillerini bilen subay sınıfıdır. Bunlar da yeni bir sınıf olarak öne çıkmışlardır. Bürokratlar ile subaylar modernleşme sürecinin iki aktif sınıfı olarak uzun yıllar ön planda olmuşlardır...
Sayfa 31Kitabı okudu
·
19 views
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.