Bu ülkede genel bir eğitim hiçbir zaman yoktu; ancak Müslüman hâkimiyeti altında her türlü eğitim engellendi. Müslümanların okulları Kuran’ı Arapça okumayı, Muhammed’in geleneksel hikâyelerini ve onun öğretisi hakkındaki yorumları içeriyordu. Hıristiyanlar arasında, insanların kilise mezhepleri için eğitildiği manastır okullarındaki birkaç genç dışında çok az kişi vardı. Zaman zaman, Rumlar ve Ermeniler arasındaki bazı parlak ve sorgulayan zihinlerin yerli ilmin sınırlarını çok aştığı ve öğrenmede öne çıktıkları doğrudur. Ancak bunlara nadiren rastlanır. Bütün dinlere ve sınıflara ait kitleler büyük bir cehalet içindedir. Son 25 yılda bile bu satırların yazarı papazın dışında tek bir kişinin bile okuma yazma bilmediği pek çok Ermeni köyünde bulundu. Hatta Papaz bile kilisenin ayininde zaman zaman okumakta zorluk çekti. Önde gelen bir papaz, misyoner okulunda bir yıl okumuş bir öğrenciye şunu sordu: “Koca bir yıl okuduktan sonra senin için artık öğrenecek ne kaldı ki?” Kilisede böyle bir liderlik altında ve Türkler arasında genel eğitime açık olarak karşı çıkmayla, kitleler arasında cehaletin hiçbir değişim umudu olmaksızın neredeyse genel geçer olması şaşırtıcı değildir.
Sayfa 91
·
16 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.