Şah ve Sultan - İ. PALA, Sevgi neydi? /Muazzam bir eser!
Bir tarafta Osmanlı Padişahı 
Yavuz Sultan Selim Han. Namı diğer Selîmî, diğer tarafta Safevi Devleti kurucusu, İran tarihinin en önemli hükümdarlarından 
Şah İsmail Hata'i Birinin yanında Hüseyin diğerinin Hasan.
Kimin hikayesi bu?
Yavuz'un mu İsmail'in mi?
Hüseyin'in mi Hasan'ın mı?
Taçlı Hatun'un mu Kamber Can'ın mı?
Başkahraman kim?
Kimin acısı daha büyük?
Haklı kim bu savaşta?
Kazananı kim kaybedeni kim?
Ya da durun, buralara gelmeden!
"Sevgi neydi?" (s. 110)
Hemen arkadan Selvi Boylum Al Yazmalım fon müziği çalmaya başlamasın!
Bambaşka bir hikaye bu!
Sahi, neydi sevgi?
Kimdi gerçek seven?
Cihana hükmedip kalbe hükmedememek mümkün müydü?
Bir kalpte kaç kişiye sevgi bulunurdu?
Bunların kaçı aşktı?
Peki ya insan sevdiğine kıyar mıydı?
"Ya benimsin ya kara toprağın," gibi arabesk sözlere Şahların hayatında yer var mıydı?
"Kızılbaş" kavramını duymuşsunuzdur. Alevilik için, aleviler için kullanılan bir kavram. Hatta büyük oranda alevileri aşağılamak için kullanılan kavram. Çocukluğumda da birçok kez canlı canlı şahit olmuş ama anlamını kavrayamamıştım. Biri yanlış bir şey yaptığında "Kızılbaş mısın sen," diyorlardı. Ne garip değil mi? Aynı dine inanan, aynı milletten olan insanların birbirlerini Alevi ve Sünni diye ayırmaları ve Alevinin Sünni'ye Sünni'nin Alevi'ye düşman olması? Eserde bu ayrımı en derinine kadar görüyor ve bu ayrımdan dolayı canı yanan nice insan görüyoruz. Kardeş kavgası Hasan ile Hüseyin'e özgü değildi yalnızca...
Bu bir cihan hakimiyeti mücadelesi.
Bu bir Şah ile Sultanın mücadelesi.
Alevilik ile Sünniliğin mücadelesi.
Türkün Türkle, Müslümanın Müslümanla mücadelesi.
Kardeşin kardeşle, aşığın maşukla, insanın kaderle, büyük bir coğrafyanın kanla mücadelesi.
"Çocuk ruhuma tesir eden bir manzaraydı ve haşlanmış cesetlerin üst üste yığıldığı dehşetli bir harmanı daha evvel hiç görmemiştim. Haşlanmış ve çürümüş et kokusu şehre yayıldıkça homurdanmalar arttı." (s. 58)
Bir roman mı okudum, Çaldıran ovasında mı gezdim, iki şair hükümdarın dizelerinde mest mi oldum anlamıyorum. Her bölüm başında Hataî ve Selîmî mahlasıyla yer alan dizeler beni benden aldı.
"Ark kazarlar arkın arkın
Felek çevirmekte çarkın
Bu dünyanın mal u mülkün
Vardır diyen yalan söyler."
Hataî
Yalnızca bölüm başlarında mı?
Eserin birçok yerinde...
Sanma şâhım / herkesi sen / sâdıkâne / yâr olur
Herkesi sen / dost mu sandın / belki ol / ağyâr olur
Sâdıkâne / belki ol / bu âlemde / dildâr olur
Yâr olur / ağyâr olur / dildâr olur / serdâr olur
Selîmî
Şah ile Sultanın birbirlerine üstünlük kurma mücadeleleri, yaptıkları göndermeler, psikolojik üstünlük kurma savaşları nefes kesiciydi:
"Mektubunla birlikte bize bir tas içinde at pisliği göndermişsin. Buna karşılık sana bir kavanoz bal gönderdim. Ne de olsa herkes karşısındakine kendi yediğinden ikram eder." (s. 210)
“Hüseyin! Döndün mü? Seni çok aradım! Bir daha gitme!..” (s. 266)
Hani bazı filmler vardır, kimi sahneleri hüngür hüngür ağlatır. Bazı kitapların bazı sayfaları da öyle. Çok zor tuttum gözyaşlarımı... Bu sahne benim için eserin ana fikriydi adeta. Çaldıran'ın ana fikriydi.
"Hepsi birbiriyle kardeş, hepsi birbirine sevgili ve eş olabilecek bu insanlar arasında bunca kavga nedendi? Kim bu kavgayı bırakmıştı aralarına? Şah ile Sultan neden omuz omuza değil de karşı karşıya idiler?" (s. 412)
"Okuduğum kitaplardan birinde “İnsan sevgiye hükmeder; ama aşk insana hükmeder!” diye yazılıydı." (s. 53)
"Aşk"
Burada da mı aşk demeyin!
Her yerde aşk!
Ne diyordu 
Cemal Safi
"Benim için yaratıldı Muhammed
Benim için yağdırıldı o rahmet
Evliyanın sözündeki muhabbet
Enbiyanın yüzündeki nur benim."
Aşk üzerine kurulu bir dünya. Şah da olsan Sultan da, şair de olsan fakir de, vezir de olsan rezil de ondan kaçamıyorsun. Dünyaya hükmetsen bir çift göze yeniliyorsun. Kimi zaman Taçlı oluyor kimi zaman Hürrem. İsimlerin ne önemi var ki, adı aşk...
- Cennet nedir Kamber Can?
+Sevginin hüküm sürdüğü kalptir efendim!
- Peki, cehennem nedir?
+Sevgisiz bir kalp cehennemin ta kendisidir! (s. 345)
Şah ve Sultan
Son zamanlarda en çok etkilendiğim kitap.
Satır satır şiir, satır satır aşk...
Satır satır acı, satır satır hüsran...
Yarı masal yarı gerçek.
Çıkış yeri tarih, varacağı yer yürek.
Her haliyle ruhunuzda büyük yer edinecek.
Keyifle okunur mu bilmem ama iyi ki okudum diyeceğiniz eserlerden.
··
1 artı 1'leme
·5bin görüntüleme
Yine uzun bir inceleme olmuş. Böyle muazzam eserleri okuyunca üzerine konuşmaktan kendimi alamıyorum.
Güzel bir eserdi gerçekten… İki kez okumuştum, tekrar okuyasım var bugünlerde.😊
✍️✍️Dünyaya hükmetsen bir çift göze yeniliyorsun . . . 🤌👏
💫En sevdiğim cümle oldu incelemede .
Bir diğeri ise ;
✍️✍️Cihana hükmedip kalbe hükmedememek mümkün müydü ?
Emeğinize sağlık öğretmenim , şahane bir inceleme ve anlatım okudum 👏
Bu yorum görüntülenemiyor
Çok güzel inceleme paylaşmıssınız.
Bu yorum görüntülenemiyor
ne güzel anlatmışsınız
Bu kitaba da muhteşem diyilmez :)
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.