2. Dünya Savaşı yıllarında Anadolu’dan manzaralar içeren kitapta Kemal Tahir halk ağzından aktardığı metinlerle halkın dünyaya, devlete bakışını aktarmakta. Kitapta halk ne eski devletle (Osmanlı) ne de yeni devletle (Türkiye Cumhuriyeti) barışık değil. Hatta her iki devlete de düşman olduğu söylenebilir. Halk genelde, üçkağıtçı, madrabaz, yalancı, dolandırıcı, çıkarcı, iki yüzlü tiplerle temsil ediliyor. Kitabın önemli bir kısmında ise köy enstitülerinin kuruluş dönemleri hikaye edilmekte ve köy enstitüleri fikri de çeşitli yönleriyle eleştirilmekte. Öğrencilerin emeğinin sömürüldüğü, halkın bu fikirle köylerde izole edilmeye çalışıldığı, bürokratların ülkeyi soyduğu vb. fikirleri akıcı bir dille hikaye eden yazar metnin hemen hemen tamamını siyasi tercihinin yansımalarına göre şekillendirmiş.