ARAPLAR VE HİKAYE ANLATMA SANATI: TUHAF BİR AŞİNALIK Yazar: Abdelfattah Kılıto Kitabın adı: Araplar ve Hikaye Anlatma Sanatı:Tuhaf Bir Aşinalık Özgün adı: les arabes et lart du recit une etrange famili arite Çevirmen: Su Baloğlu Romanın sayfa sayısı: 137 Yayınevi: Vakıfbank Kültür Yayınları İnsanın okumak için de yazmak için de çok temel bir sebebi, sebepleri olmalı. Elbette Kur’an’daki “Yaratan Rabbinin adıyla oku” (Kur’an, 96: 1) Kitabın incelenmesi: Hikâye güçsüzün silahıdır. Kendilerini şair bir halk olarak gören Arapların özellikle şiir konusunda usta olduğu söylenir: “Araplar uzun yıllar kendilerini hoşnutlukla şair bir halk, hatta var olan tek şair halk olarak gördüler. Şiir onların yüce fiillerinin kaydı, şöhretlerinin sebebi, saklı bahçeleri, divanlarıdır; kelimenin her anlamıyla. Geçmişte olduğu gibi bugün de Mütenebbî’nin veya Maarrî’nin dizelerini duyduklarında ürperirler...” (s. 9) Araplar, şiirdeki ustalıklarını hikaye alanında da gösteriyorlar. Şiirin tercüme edilemezliği karşısında aktarıma daha elverişli olan ve Arapçanın zenginliği aşikar kılan hikayeleri, onları anlatı sanatında da yüksek seviyelere taşımıştır. Ayrıca yazara göre de, Arapların edebiyata esas katkılarının hikâyecilik olduğuna karar vererek şiirlerini göz ardı etmişlerdir. şeklinde ifade ediyor. Bunların yanısıra yazar, Arap hikâyesi ve hikâyeciliği bağlamında şunları da söyler: “İnsan ve dünyanın buluşması sadece karışıklık ve sorun yaratır. Çok kötümser bir bakış: Dünyanın insana ihtiyacı yoktur ve insan davet edilmediği dünyada ancak acı çekebilir. Mutluluk ana rahmindedir, doğumsa sancılı bir düşüşe benzetilebilir. Genel bakış: bir toplumda söz almak, tehlikeleri de göze almak demektir. Binbir Gece Masalları’nın anlatıcısı Şehrazat tam anlamıyla kelleyi koltuğa alarak Sultan Şehriyar’a masal anlatmaya yönelmiştir. Binbir Gece Masalları’nın esere dönüşme süreci, bir bakıma Kelîle ve Dim- ne’ninkiyle aynıdır. Kelîle ve Dimne’nin yazarı filozof Beydebâ’nın Hindistan kralıyla başta gergin bir ilişkisi olduğunu öğreniriz. Bu durum Şehriyar’la karşı karşıya kalan Şehrazat’ın durumundan farklı değildir. Fakat Binbir Gece Masalları’nda olduğu gibi yumuşaklıkla krizin üstesinden gelinecek; kral, filozofun sadakatini ve değerini anlayacak ve ondan bir kitap (Kelîle ve Dimne’yi) yazmasını isteyecektir.” (s.15) ancak Kelîle ve Dimne’nin Arapçaya çevirisini İbn Mukaffa bir sultanın emriyle yapmamıştır. Eserin diğer bölümleri olan, kelile ve dimne nasıl okunmalı, davetsiz misafir modeli, hay b. Yakzan binbir gece masalları sıkıcı bir kitap mıdır? ve daha nice metnin başka metinlerle zenginleştiğini görüyoruz. Kitaptan akıntılar: •• Kuvvetin olmadığı yerde hile çalışır. •• sessiz kalın, çünkü esenlik sükuttadır. •• Dini doğru yola çekmek isterken biz yoldan saptık.

Araplar ve Hikâye Anlatma SanatıAbdelfattah Kilito · Vakıfbank Kültür Yayınları · 202139 okunma

·

194 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

İbrahim Halil Akgüç