Kiyef knezi Vladimir'in 988 (veya 989) da Hıristiyanlığı kabulünden sonra Rusya'ya Bizans'tan Slav (Bulgar) alfabesi ve dilinin getirildiğini yukarıda söylemiştik. Bulgaristan'da yüzyıldan fazla işlenen "kilise Slavcası" (veya eski Bulgarca) bu suretle ta baştan Rusların din ve edebiyat dilleri oldu; bu durum ta XVIII. yüzyıla kadar devam edip geldi. Hıristiyanlığın kabulünden önce Kiyef Rusyası'nda veya diğer Slav uruğları arasında herhangi bir yazı veya bir kitap yoktu. Halbuki Hıristiyanlıkla birlikte hemen Rus Yurduna, din kitapları olmak üzere, ya Rumca veya Slavca eserler getirildi. Akıllı Yaroslav zamanında (1019-1054) Rumcadan Rusçaya tercümeler yapıldığını bildirilmektedir. Bunların çoğunun din kitabı oldukları anlaşılıyor. Rus manastırlarının tesisiyle Rusya'ya yine Bizans'ı takliden "yazı yazmak" sanatı inkişaf etti. Bizans'ta olduğu gibi, Rusya'da da kağıt yerine ince deri (parşömen kullanılırdı; bundan ötürü kitaplar çok pahalıya mal olurlardı; yazıların kendi sanatlarına itina ettikleri biliniyor; zamanımıza kadar gelen ve en eski Rus elyazması olan "Ostromir İncili" (1056 veya 1057 de yazılmıştır) Hıristiyanlığın kabulünden 60-70 yıl sonra Rusya'da yazı yazmak sanatının yüksek bir dereceyi bulduğunu gösterir, İncilden başka "apokfirik" (gizli) din kitapları da yayım buldu. Bunlar, Tevratta nakledilen, fakat serbest ve şairane bir tarzda işlenen mevzular olmakla halk tarafından kolay anlaşılır ve okunurdu. Bu cins eserlerden biri ve en eskisi Bulgaristan'dan getirilen ve Bogomil (Maniheizm) tesirini taşıyan "Tanrının Ademi nasıl yarattığı kıssasıdır". Yine Tevrat'tan alınarak tertip edilen ve Süleyman Peygamber kıssalarından birini teşkil eden "Kitovras hikayesi" de çok yayılmıştı. Sonra İncil'den ilham alınarak tertip edilen "Meryem Ananın ıstıraplar üzerinden geçişi" kıssası XI.-XII yüzyılı Rusya'sında çok okunuyordu. Hıristiyan din edebiyatının mühim bir kısmını teşkil eden "azizlerin hayatı" (patrologya), Bizans'ı takliden Rusya'da erkenden yayım buldu. Bu cins edebiyatın başında "Tanrı kulu aziz bir kimse olan Aleksey'in hayatı" adlı eser gelmektedir.
Sayfa 67Kitabı okuyor
·
25 views
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.