Görsellikten faydalanma hususunda oldukça maharetli olan Yunanlar, işaret edilen kişinin ahlaki statüsünde olağan dışı ve kötü ne varsa ifşa etmeye yönelik bedensel işaretleri kasteden “damga” terimini aslen ilk kullananlardır. Bu işaretler bedene kazılır ya da yakılır ve taşıyıcının bir köle, suçlu veya hain olduğunun kanıtı olurdu. Böylece merasimle kirletilmiş, lekelenmiş olan söz konusu kişi, özellikle kamusal yerlerde kaçınılması gereken biri durumuna düşerdi. (syf.27) Damga, günümüzde genellikle asıl semantik köküne benzer bir anlamda kullanılsa da gözden düşmenin bedensel belirtisinden ziyade gözden düşmenin bizatihi kendisi için kullanılır.(syf.27) Farklı üç damga tipinden bahsedilebilir: 1- Bedenin korkunçlukları muhtelif fiziki deformasyonları gelir. 2- Zayıf irade, baskıya müstahak ya da doğal olmayan tutkular, sapkın ve katı inançlar ve ahlaksızlık olarak algılanan bireysel karakter bozuklukları gelir; bunlar, örneğin ruh bozukluğu, hapis yatmak, bağımlılık, alkolizm, eşcinsellik, işsizlik, intihara girişim ve radikal siyasi davranışlar gibi bilindik bir listeden çıkarılır. 3- Irk, ulus ve din gibi etnolojik davranışlar vardır; bunlar soy bağıyla aktarılabilir ve eşit bir biçimde bir ailenin tüm mensuplarına bulaşabilir.(syf.31) Fiziki olarak deformasyona uğramış birinin plastik cerrahi müdahale için bıçak altına yatması, kör birinin gözü için tedavi görmesi, okuma-yazma bilmeyen birinin telafi edici bir eğitim alması, eşcinsel birinin psikoterapi görmesi gibi, söz konusu kişinin, başarısızlığının nesnel temeli addettiği şeyi doğrudan düzeltmeye yeltenmesi mümkündür. Damgalı insanların ne kadar uç noktalara kadar gitmeye hazır olabileceğine, dolayısıyla onları bu uçlara iten durumunun da ne denli hüzünlü olabileceğine ilişkin özel bir emare sunar.(syf.36-37) Damgalı insanların, damgalarını gidermek için mağduriyete uğramalarının oranı da yüksektir. Başkalarının onda fark edeceği bir şeyden dolayı kendisine saygısızlık yapabilecekleri korkusu, söz konusu kişinin diğer insanlarla ilişkilerinde daima güvensiz olması anlamına gelir; bu güvensizlik, genelde endişelerimizin büyük bir kısmında olduğu gibi bilinmeyen ya da maskelenmiş nedenlerden ötürü değil, kişinin karşısında çaresiz olduğunu bildiği bir şeyden dolayı ortaya çıkar.(syf.41) Kişi kendini olduğu gibi kabul ederse ve kendine saygı duyarsa kusurunu gizlemeye ihtiyaç duymayacağını düşünebilir ya da tam tersi aldatıcı bir görünüm sergilemeye başvuranlar damgalarının üstünü örtmeye çalışabilirler. Kişi damgasından ve aynı damgaya sahip olanlardan utanmamalı ya da damgasını saklamaya çalışarak kendinden ödün vermemelidir. Buna karşılık çok çalışıp, kararlı bir şekilde kendini geliştirerek farklılığını silebilir. Kendini sevmeli, kendiyle barışık olmalıdır. Bir birey için iyi olan bir uyum, toplum için daha iyi olabilir.(syf.171) Damgalı birey, normal insanların onu ne olarak tanımlayıp kendisine nasıl bir kimlik atfedeceğimiz ve onu nasıl karşılayacağımız hususunda güvensiz bir hissiyat içerisinde bulunabilir. Damgalı birey ile bir arada olduğumuzda onun için söz konusu olabilecek her potansiyel huzursuzluk kaynağı, onun bu durumun farkında olduğunu, onun da farkında olduğumuzun farkında olduğunu, hatta onun farkında olduğuna ilişkin farkındalığımızın da farkında olduğunu sezdiğimiz bir şey hâline gelebilir. Farklılığı anlamak için farklı olana değil, olağan olana bakmak gereklidir.

DamgaErving Goffman · Heretik Yayıncılık · 2019317 okunma

·

40 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Sümeyya Badur