116 syf.
·
Puan vermedi
Kitapta yer alan "Umutsuzlar Parkı" adlı uzun şiir ise Cansever'in sonraki bütün kitaplarının ve baştan sona şiir macerasının değişmez varoluşçu ve nihilist izleği olarak, yalnızlığı, anlaşılmazlığı, uyumsuzluğu ve çaresizliğiyle bireyin gün içindeki durumlarını saptar; kırgın ve umutsuz bireyi
döne döne anlatışıyla, umutsuzluğun içindeki arayış olarak "umud"u göstermeye çalışır. Dirlik Düzenlik'teki "ılımlı" söyleminin tersine daha
sert, yüksek sesli bir dile yeltenişin yer aldığı Umutsuzlar Parkı 'ndaki şiirleriyle henüz Yerçekinıli Karanfil' deki dil, biçim ve imge tavrına bağ-
lıdır. (S.107)
Ancak Yerçekimli Karanfil'den başlayarak toplumsal plana taşıdığı başkaldırı eylemi, bu iki kitapla birlikte evrensel nitelikte bir insan kavrayışına dönüşerek, insanlığın genel macerası içindeki "ben"i sorgulamaya giriştiği görülür. Cansever'in şiirlerinde yer alan biçimiyle bu "ben", her şeyden önce parçası olduğu doğanın ve toplumun tanığıdır; insanı (bireyi) olanca toplumsal konumuyla şiirine taşırken, kurduğu düşünsel arka planla da, bireyin "uyumsuz", "yalnız" ve öylece de "yabancılaşmış" bir kişi olarak portresini çizer; "sıkıntı" ve "ölüm" arasında kısır bir döngüye yargılı "ben"in kurtuluş çareleri arayan çabalayışında, ağırlıklı olarak duygu dünyasında oradan oraya
savrulan "birey" i örnekler. (S.108)
Aslında, onun bütün yapıtları, kendi üzerine oluşturduğu bir yaşam tragedyasının
ayrı ayrı yılları içeren bölümleri gibidir. Tragedyalar'da, dünyayı, olayları, bir alkol akvaryumu içinde gözleyen, kendilerine ve birbirlerine yabancıtaşmış çaresiz kişilerin yaşantısı verilir. Etkilerden kalkan, ama,
çevrelerindeki akvaryumu kırarnayıp yarı yolda alkaile boğuldukları için bir türlü nedenlere ulaşamayan kişilerdir bunlar. Kısır döngü burgacında çaresizlikle çırpınırlar, ölümden yaşama doğru sürüp giden göreli akışta yerlerini alamazlar. Durumların sonsuz çoğaltılmasıyla
bölümleri yitirilmiş bir zamanın bunaltıcı değişmezliğine vurgulanırlar." (Milliyet Sanat, 6 Mayıs 1977). (S.108-109)
Cansever, başkaldırının içinde yer alan, başkaldırı sonrasında gerçekleşecek dönüşümleri tutkuyla
özleyen ve başkaldırı ruhundan beslenen bir bireyin şiirini yazar. Bu iç içelik nedeniyledir ki, Çağrılmayan Yakup'tan dört yıl sonra yayırolayacağı Kirli Ağustos'ta, 1970 öncesi sol siyasi eylemlerin etkilerini, söz konusu eylemlerin içinde duygusal ve düşünsel varlığıyla yer almış birinin penceresinden yansıtır. Yine dört yıl sonra, 1974'te yayımlanan kitabı Sonrası Kalır ise 12 Mart döneminde toplumsal planda yaşanan acıların ve etkisi 1980'li yıllara kadar uzanacak bir yenilginin ağıtlarıyla yüklüdür ve Cansever, "içerden" biri olarak, yapılan yanlışı sorgulamaya girişir. (S.109)
Ben Ruhi Bey Nasılım'la ilk kez Tragedyalar'da denemiş olduğu "dramatik şiir" kalıplarını yeniden kurarak varoluşçuluk ve nihilizmden izler taşıyan şiir anlayışının doruğuna çıkar. Şiir dili ve imge kullanımındaki arayışlardan vazgeçmiş gibidir;
özellikle Yerçekim/i Karanfil 'den başlayıp Sonrası Kalıra kadar hiç durmaksızın geliştirdiği şiir dili, duyarlığı ve kendine özgü şiir tekniklerini daha işleyip derinleştirerek "Edip Cansever Sesi"ne ulaşır. Sevda ile Sevgi, dramatik şiirin uzun yapısı ve anlatım bolluğundan yorulan şairin kenara çekilip de dinlendiği bir dönemin ürünü olarak yeniden kısa şiirlere dönüşüdür. Cansever'in en lirik şiirlerinin yer aldığı kitap olan Sevda ile Sevgi, mutlulukla dolup taşan ilk şiirlerden hemen sonra gelen düş kırıklığını yansıtan şiirlerle kendi içinde dönüşüme uğrar; umutla umutsuzluk arasında gidip gelir ve sonunda, "sevgi" ye sığınır. (S.109)
E. Batur'a göre, "Cansever'in yapıtının bütününe bakıldığında, onun büyük bir atmosfer ustası olduğu göze çarpar. İstanbul'un ana caddelerinde kaybolan, kuytu ara sokaklarda bu kayboluşun içinden kendi umutsuz arayışına kapılan antikahramanların bungun epopesi doğar. Cansever, Türk şiirinin çağdaş insanın yaralı portresini en usta biçimde çizen şairidir." (S.111)
Edip Cansever husûsûnda kabataslak birkaç 'şey'.
·
93 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.