Okumam esnasında araya belirli dönemlerin girmesinden dolayı uzun sürede bitirdiğim bu kitabın döneminde ilgi görmemesini anlamlandıramıyorum. Dönemin önemli eleştirmenlerinden olan Vissarion Belinski kitabın başlarını okuduğunda çok beğendiğini ancak sonunda beğenmeyip yalnızca psikiyatrların okuması gerektiğini belirtmiştir. Dostoyevski kitabın ilgi görmemesinden rahatsızlık duymuş olacak ki kitabı yeniden düzenleyip yayınlamış ancak yine istediği sonucu alamamıştır. Bana kalırsa Dostoyevski bu kitabında hem halkın ne istediğini hem de halkı tam anlamıyla memnun edemeyeceğini anlamış olmalı çünkü daha sonrasında kaleme aldığı eserlerinde halkı mest etmiş ancak kendi tarzının dışına çıkmamıştır. Bu tarzdan kastım parçalanmış kişiliklere ve -bana kalırsa muazzam, topluma göre- ürkütücü zihinlere sahip ana karakterlere yer vermesidir. Kitabın dönemindeki ve sonrasında çıkacak olan kitaplara olan etkilerini anlattıktan sonra özellikle kitaba gelecek olursam; çok tecrübeli olmamakla birlikte Gogol izlerini çok net taşıdığını düşünüyorum. Bu cümlede biraz spoiler vermiş olacağım o yüzden okumamış olanlar bu kısma dikkat etsin; Bay Golyadkin'in başına gelmiş olanlara ve Öteki Golyadkin'in kendisine yapmış olduklarına rağmen daha hâlâ uzlaşmaya ve birlikte olmaya çalışmasının mükemmel bir eziklik olduğuna okuyan herkes katılacaktır. Uzun lafın kısası bu kitaptan sonra çıkacak olan kitaplar sırasıyla şu şekilde; Ezilmiş ve Aşağılanmışlar, Ölüler Evinden Anılar, Yeraltından Notlar, Suç ve Ceza, Kumarbaz, Budala, Ecinniler, Delikanlı ve Karamazov Kardeşler'dir. Böylesine mükemmel ve fazla ilgi görmüş kitaplardan aşağı yukarı bir önceki (aslında arada iki eser daha var) eserin neden bu kitaplar kadar ilgi görmediğini öğrenmek için geçiş kitabı olarak okunabilecek ve aşağılık psikolojisini çok yakından gösterebilecek bir kitaptır. Ve unutulmamalıdır, bu kitabı idam cezasına çarptırılmadan önce yazmıştır ki bana -ve okuyucuların büyük kısmına- göre Dostoyevski dar ağacından alındığında asıl aydınlanmasını yaşayacağı döneme girmiştir. "Temiz vicdanlıların en büyük silahı temiz vicdanlarıdır" ve "İyi insanların benzerleri olmaz".

ÖtekiFyodor Dostoyevski · Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları · 201921,9bin okunma

··

1 artı 1'leme

·

57 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Mehmet Alkaya