On sekizinci yüzyıla gelindiğinde, artık Müslümanların gölü olmaktan çıkan Karadeniz'in kuzey ve doğu kıyıları, Rusların kontrolüne geçmişti. 1800'de Gürcistan'ı ilhak ettiler, 1806'da Bakü'yü ele geçirdiler ve on dokuzuncu yüzyılın başlarında, İran'dan ve bazı yerel hükümdarlıklardan eski Sovyet Azerbaycan'ı ve eski Sovyet Ermenistanı'nı oluşturan bazı şehirleri aldılar. 1850'ler ve 1860'lar Ortadoğu'da hızlı ve önemli bir gelişme dönemiydi. Kırım Savaşı, büyük savaşların bilindik katalitik etkisine sahipti. Hem hızlı ve ani değişiklikler getirdi hem de yeni bir duygu ve deneyim yoğunluğu. İngiltere ve Fransa'yla kurulan ittifak ve bu sayede İngiliz ve Fransız askerlerinin Türkiye'ye gelişi, Batı ile daha önce görülmemiş ölçekte bir temasın kurulmasına yol açtı.