On dokuzuncu yüzyılın entelektüel yaşamı, şıktı. Bunun birçok nedeni vardı. Birincisi: Söz konusu olan alan öncekinden daha genişti; Amerika ve Rusya önemli katkılarda bulundu ve Avrupa, hem eski hem modern Hint filozoflarının daha fazla farkına vardı. İkincisi: On yedinci yüzyıldan beri yeniliğin başlıca kaynağı olan bilim özellikle jeolojide, biyolojide ve organik kimyada yeni keşifler gerçekleştirdi. Üçüncüsü: Makine üretimi toplumsal yapıyı köklü bir biçimde değiştirdi ve insanlara, fiziksel çevreyle ilişkilerinde yeni bir güç kavrayışı kazandırdı. Dördüncüsü: Düşüncede, siyasette ve ekonomide geleneksel sistemlere karşı hem felsefi, hem siyasal köklü bir başkaldırı, o zamana kadar dokunulmaz sayılan birçok inanca ve kuruma saldırılara yol açtı.Bu başkaldırının biri romantik, diğeri rasyonalist (bu sözcükleri geniş anlamda kullanıyorum) iki farklı biçimi vardı. Romantik baskaldırı Byron, Schopenhauer ve Nietzsche'den Mussolini'ye ve Hitler'e geçer; rasyonalist başkaldırı Fransız Devrim filozoflarıyla başlar, biraz yumuşamış olarak İngiltere'deki felsefi radikallere geçer, sonra Marx'da daha derin bir biçim kazanır ve Sovyet Rusya'da tedavüle çıkar.
Sayfa 399Kitabı okudu
·
54 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.