Otomatik Portakal'ın distopik evrenini özgür irade kavramıyla açıklamaya çalışmışlar. Haklılar ancak orada yalnızca özgür irade, seçme hakkı ve kişi hürriyeti söz konusu değildir. Evet, Pavlov'un köpeği ile ilişkilendirilmiş dehşet verici bir kitap. Bu kitap için okuduğum günden beri "dehşet" kelimesinden başka bir sözcük kullanamıyorum. On yedi yaşımın vicdan azabı. Neyse, konumuz köpek. İnsanın iradesinin elinden alınarak iyileştirilmesi ve topluma kazandırılması amaçlanmış. Olaya bir suçlunun gözünden şahit olduğumuz, onun zihninde gezindiğimiz için meseleyi hürriyet nazarıyla inceliyoruz. Şiddet, kahramanımızın yaşam felsefesi. Şimdi usulca onun zihninden uzaklaşalım. Bu şiddetin sonucunda denek olmayı hak etti mi? Bunu sorgulamaz Alex. Zira o, olması gerektiği gibi yaşadığına inanıyor. Dürtüsel ve bencil. Son derece gözü kara, arzulu ve ihtiyatsız. Bu distopyanın hakkını veren bir kişilik. Yani tam bir köpek. Hakaret etmiyorum, ilişkilendirildiği deneyin başrolünden hiçbir farkı olmadığını belirtmek için bunu ifade ediyorum. Sizi pervasızca rahatsız eden bir köpeğe nasıl davranırdınız? Islah... Kesinlikle. Döverek, söverek, belki de severek. Üçüncüsü biraz ütopik. Bunlara bakıldığında, mesele özgür irade kapsamında ele alınıyorsa, deneyden önce Alex'in gerçekten özgür bir iradeye sahip olduğunu söyleyebilir miyiz? Yahut iradeden bahsedebilir miyiz? Veya özgür müydü Alex? O zaten içgüdüsel yaşayan bir varlık. Özgürlüğün tanımını sadece Alex üzerinden irdelemek, distopyanın varlık unsurlarını göz ardı etmek demek. Her bir karakter üzerinden düşünülmesi gerekir bunların. Zira Alex, bu evrene onun sayesinde dahil olduğumuz biri. Onun gördüklerine, yaşadıklarına ve çektirdiklerine bakacak olursak daha vahim insan hakları ihlali görülecektir.
Bir ütopya veya distopya, evreniyle incelenmesi gereken yapıtlardandır. Nedense bu eserler daha ziyade karakterlerle açıklanıyor. Yanlış değil elbette. Konu sınırlaması gerekir. Ancak konunun sınırlanması, temanın bunlardan ibaret olduğuna dair yaygın kanaati oluşturuyorsa burada düşünmek gerekir. Ana fikir Alex'in özgür iradesi mi yoksa distopyanın özgürlüğe bakışı mı?
87 görüntüleme
İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi'ne göre;
Madde 1 : Tüm insanlar özgür, değer ve hak bakımından eşit olarak doğarlar. Akıl ve vicdana sahiptirler. Birbirlerine karşı kardeşlik düşünceleriyle davranmalıdırlar.
Madde 3: Herkesin yaşama hakkı ile kişi özgürlüğü ve güvenliğine hakkı vardır.
Madde 5: Hiç kimseye işkence ya da zalimce, insanlık dışı ya da aşağılayıcı muamele ya da ceza uygulanamaz.
Madde 29:
1. Herkesin, kişiliğinin özgürce ve tam gelişmesine olanak sağlayan tek ortam olan topluluğuna karşı ödevleri vardır.
2. Herkes, hak ve özgürlüklerini kullanırken, ancak başkalarının hak ve özgürlüklerinin gereğince tanınması ve bunlara saygı gösterilmesinin sağlanması ile demokratik bir toplumdaki ahlak, kamu düzeni ve genel refahın adil gereklerinin karşılanması amacıyla, yasayla belirlenmiş sınırlamalara bağlı olabilir.
Ludovico tekniğinde öncelikle suçlulara ilaç verilir. Sonra şiddet ve cinsellik içeren videolar zorla izletilir. Video izletilirken suçluya çeşitli işkenceler yapılır bu yüzden. Nihayet suçlunun, izlediklerinden ötürü midesi bulanır. Bu, suç işlemekten alıkoyan ve suçlunun hapse bir daha girmemesini sağlayan, iradesiz kişiyi iradeli hâle getiren bir tekniktir. Suçluyu masum birine dönüştürmek için uygulanan şiddettir.
İd, ego ve süper ego çatışması.
“Neden herkes tarafından kabul edilen iyilik kavramını kökünden incelemezler? Eğer yaptığımız iş kötülük olarak görülüyorsa bu onların tercihidir. Ben kötülüğü isteyenlerin olduğu taraftayım.”
Suçluları yeniden topluma kazandırma projesi.
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.